2017 ජූනි 21 බදාදා
ඈතින් එන වාහනයක්‌ තමා වෙත ළඟා වෙත් ම සහ තමා පසු කර තමා වෙතින් ඉවත් ව යැමේ දී ඇති වන ශබ්දයේ වෙනස (ක්‍රමයෙන් වැඩි වී ක්‍රමයෙන් අඩු වීම) ඔබට ඉතා හොඳින් මතක ඇතිවාට කිසි ම සැකයක්‌ නැත. ගුවන් යානයක්‌ තමා පසු කරගෙන යැමේ දී ද මේ ශබ්දයේ වැඩි අඩු වීම ඔබ අත්දකිනු ඇත. මෙහි දී ශබ්දය ක්‍රමයෙන් වැඩි වෙමින් ඇසෙන අතර තමා අබියස දී උපරිම ශබ්දය ඇසී, පසු කරන විට ශබ්දය අඩු වී යයි. මේ සිදුවීම 'ඩොප්ලර් ආචරණය' ලෙස හැඳින්වෙන අතර මේ පිළිබඳව විද්‍යා ලෝකයේ සාකච්ඡාවට බඳුන් වන්නේ 'ක්‍රිස්‌ටියන් ඩොප්ලර්' නම් ඔස්‌ටි්‍රයානු භෞතික විද්‍යාඥයා විසින් විද්‍යා මතයක්‌ ලෙස 1942 ඉදිරිපත් කරනු ලැබීමන් පසු ය.
තරංග ආයාමයේ හෝ සංඛ්‍යාතයේ හෝ වෙනස නිරීකෂකයාට දැනෙන ආකාරය මෙහි දී අවධානයට ලක්‌ වන්නේ ය. මෙනිසා වාහනයක හෝ වෙනත් සලකන වස්‌තුවක හෝ චලනයේ වෙනස්‌කම් හඳුනාගත හැකි බව පෙනී යයි. ඒකාකාරී වේගයකින් ගමන් කරන්නේ නම් තරංග ආයාමයේ ඇති වන වෙනස ඒකාකාරී ව සිදු වෙයි. මෙහි දී වේගය පමණක් නො ව දිශාව ද මේ අනුව නිර්ණය කළ හැකි වේ.
'ඩොප්ලර් ආචරණය' සිද්ධාන්ත කොටගත් භාවිතයන් මේ වන විට ලොව ප්‍රචලිත වී ඇති අතර එම නිර්මාණවල සහාය බොහෝ ක්‌ෂේත්‍රවල දී පල ප්‍රයෝජනයට ගනී. අප හොඳින් ම දන්නා පරිදි රථවාහන පොලිසිය වාහනවල වේගය නිර්ණය කිරීම සඳහා යොදාගන්නේ ද මේ තාක්‌ෂණයයි. රේඩාර් තරංග යනු රේඩියෝ තරංග වර්ගයක්‌ වන අතර, රේඩාර් තරංග යොදාගනිමින් වායුගෝලයේ වෙනස් වීම් ග්‍රහණය කරගැනීම මේ වන විට දියුණු රටවල සිදු වේ. සාර්ථක 'කාලගුණ පුරෝකථන' සඳහා අනභිබවනීය සහායක්‌ මින් ලැබෙන බව සඳහන් වෙයි.
වැසි වලාකුළුවල මෙන්ම වැසි බින්දුවල ද වේගය, දිශාව සහ ප්‍රමාණය නිර්ණය කිරීමේ හැකියාව ඩොප්ලර් රේඩාර් තාක්‌ෂණයෙන් සිදු කරන්නට හැකි වීම කාලගුණ පුරෝකථන ක්‌ෂේත්‍රයේ නව නැම්මක්‌ බව පිළිගත යුතු ය. ආයාමය කුඩා රේඩාර් තරංග කුඩා වැසි බිඳු නිශ්චය සඳහා ද විශාල ආයාමයක්‌ සහිත රේඩාර් තරංග අයිස්‌ කැට වැනි පතනයන් නිශ්චය කිරීම සඳහා ද යොදාගනී. කෙසේ වෙතත් ආයාමය සෙ.මි. 1-10ක පරාසයක වූ තරංග මේ සඳහා යොදාගන්නා බව සඳහන් වේ. ස්‌ඵන්දයන් ලෙස නිකුත් කරන රේඩාර් තරංග අවකාශයේ ගමන් කරන අතර යම් චාලකයක වැදීමෙන් ප්‍රතිවර්තනය වන තරංග නැවත ග්‍රහණය කරගැනීමේ හැකියාව අදාළ උපකරණයට ඇත. එමගින් චලිතය පිළිබඳ තොරතුරු එක්‌ රැස්‌ කරගත හැකි වේ. මෙලෙස උකහාගන්නා දත්තයන් භාවිත කරමින් 'ආකෘතික කාලගුණ පුරෝකථන' ගොඩනැගීම සිදු කරයි. එමගින් අනාගත කාලගුණික අවබලපෑම් නිශ්චය කරගන්නට හැකි පරිසරයක් ගොඩනගන්නට හැකි වෙයි.
කෙසේ වෙතත් කාලගුණ පුරෝකථන සැම විට ම එක ම තාක්‌ෂණික ක්‍රමවේදයකින් ගොඩනගාගත හැකි නො වේ. මේ සඳහා ඩොප්ලර් රේඩාර් තාක්‌ෂණය පමණක් නො ව චන්ද්‍රිකා ඡායාරුපවල සහාය ද ඉතා අවැසි බව මෙහි දී සඳහන් කළ යුතු ය. සුපිරි පරිගණක තාක්‌ෂණයේ සහාය (ලංකාවේ නො වේ) ආකෘති ගොඩනැඟීම සඳහා භාවිත වන අතර තත්කාලීන දත්තයන් ලබා දෙමින් 'ආකෘතික පුරෝකථන'වල නිවැරැදි බව වැඩි කරනු ලබයි.
සාම්ප්‍රදායික කාලගුණ පුරෝකථනයන් අද වන විට මිනිසුන් ගේ භාවිතයෙන් ඉවතට විසි වී ඇත්තේ පාරිසරික වෙනස් වීම් සමග ම ය. කෙසේ වෙතත් වත්මනේ ඉලක්‌කගත පුරෝකථනයන්වල අවැසි බව අත්‍යන්තයෙන් ම දැනෙන සමයකි. කාර්යබහුල මෙන්ම ඉවක්‌ බවක්‌ නොමැති ව පාරිසරික විනාශයන් සිදු කර කණපිට පෙරළුE ලොවක වෙසෙන අප නිශ්චිත කාලගුණික විපර්යාසයන්හි නිවැරැදි පුරෝකථනයන් කොපමණ දුරට අවැසි දැයි පසුගිය වසරේ මැයි මස මෙන්ම මේ වසරේ මැයි මස ද සිදු වූ ව්‍යසනයන් ගෙන් සිදු වූ හානිය අපට කියාපායි.
නව තාක්‌ෂණික උපාංග සහ උපකරණ මෙන්ම නවීන පරිගණක තාක්‌ෂණයන් ද භාවිතය අතිශය වැදගත් බව මෙතෙක්‌ කල් මෙරට සිදු වූ ව්‍යසනයන්හි ආපදාවල ප්‍රාමාණික බව පැහැදිලි කර දෙයි. දේශපාලනික ඇඟිලි ගැසීම්වලින් තොර ව කිසියම් ම හෝ දෙයක්‌ මෙරට සිදු කළ නොහැකි බව අපි හොඳින් ම දනිමු. මෙරට කවර හෝ පක්‌ෂයක වේ වා පවතින පාලන අධිකාරිය තීන්දු තීරණ ගන්නේ මිටි තැනින් ජලය බැස්‌විය හැකි ලෙසිනි. එසේත් නොමැති නම් මෙරට ඇස්‌බැස්‌ටස්‌ භාවිතය තහනම් කරන්නට මත්තෙන් විගස විසඳන්නට තරම් සෞඛ්‍ය ගැටලු කොපමණ ඇත්තේ දැයි නො දැන නො වේ.
ඩොප්ලර් රේඩාර් තාක්‌ෂණය මෙරටට ගෙන එන්නට 2020 වන තුරු සිටිනවා ද යන්න තරයේ ම සාකච්ඡාවට බඳුන් විය යුතු ය. විශාල මුදලක්‌ වැය කර රට ම ආවරණය කළ හැකි එක්‌ උපකරණ පද්ධතියක්‌ පමණක් ගෙන එනවාට වඩා දිවයිනක්‌ ලෙස ශ්‍රී ලංකාවට අවැසි වන්නේ එක්‌ එක්‌ ජල පෝෂක ප්‍රදේශ ආවරණය කළ හැකි කුඩා ඩොප්ලර් රේඩාර් පද්ධති බව ය මාගේ අදහස වන්නේ. එයට ප්‍රධාන හේතුව ලෙස මා දකින්නේ දිවයිනක්‌ ලෙස වර්ෂාපතනය ලබන ආකාරයේ වෙනස ය. එක්‌ එක්‌ ප්‍රදේශවල ඇති වන වායුගෝලීය වෙනස්‌කම් ඉතා ප්‍රබලව බලාපාන බව පෙනී යන කරුණකි. එනිසා ප්‍රාදේශීය තත්ත්ව විමර්ශනය අත්‍යන්තයෙන් ම අවැසි දෙයකි.
අශ්වයා පැන ගිය පසු ඉස්‌තාලය වසන මිනිසුන් ඉන්නා අපේ රටේ ඉස්‌තාලය රැකගැනීම ද අපහසු කරුණකි. පසුගිය මාස කිහිපයේ දුම්රියට පැන සියදිවි හානි කරගත් සංඛ්‍යාව දෙ සියය ඉක්‌මවන බව සංඛ්‍යාලේඛන පවසයි. එනමුත් දුම්රිය ගමනාගමනය නවතා ලිය නොහැකි ය. රටේ සංවර්ධනය ඉහළ තලයකට ගෙන ඒමට අදහස්‌ කරන්නේ නම් ස්‌වාභාවික ව්‍යසනවලට මුහුණ දීමට හැකි ශක්‌තිමත් පරිසරයක් මෙරට ගොඩනැගිය යුතු ය. මෙහි දී රාජ්‍ය ආයතන පමණක් නො ව මහජනතාව ගේ ද සහාය නොඅඩුව ලැබිය යුතු බව පිළිගත යුතු ය.
ආචාර්ය පත්මකුමාර ජයසිංහ