එදිනෙදා ජිවිතයට භූ විද්‍යාව

අගස්ති මාල

අපේ ආච්චිලා අත්තම්මලා ඉස්සර බොහොම උජාරුවට කරේ බැන්දේ අගස්ති මාල. අපූරු වයිරමත් එක්ක එන පාට පාට අගස්ති මාල බොහොමයක් ගෙනාවේ ඉන්දියාවෙන්. හැබෑවටම මොනවද මේ අගස්ති. අගස්ති කියන්නේ ඛණිජයක්. රසායනය නම් තිරුවානා වල රසායනයට සමානයි.  ඒ කියන්නේ...එකේ තියෙන්නේ සිලිකන් සහ ඔක්සිජන්. සිලිකන් ඩයොක්සයිඩ් (සිලිකා) කියලා කිව්වනං හරියටම හරි. අගස්ති නිර්මාණය වෙන්නේ බොහොම අපූරු විදියකට. තිරුවානා ඛණිජය තමයි ලෝකේ ජීර්ණයට බොහොම ප්‍රතිරෝධී ඛණිජය. ඒක රසායනිකව වෙනස් වෙලා ද්විතියික ඛණිජයක් බවට පත්වෙන්නේ නැහැ. කොහොමවුනත් ඉතා කුඩා ඇහැට නොපෙනන අංශු වලට බිඳුන සිලිකා ජලයේ  දිය නොවුනත් පා වෙන අංශු ලෙස ප්‍රවාහනය වෙන්නට පුළුවන්. එලෙස ප්‍රවාහනය වෙන සිලිකා අංශු කොහේ හෝ තැනක තැන්පත් වීමෙන් තමයි අගස්ති නිර්මාණය වෙන්නේ. නිදහසේ ගලා යන සිලිකා ද්‍රාවන බොහෝවිට පසේ හෝ පාෂාණ වල ඇති කුහර වල තැන්පත් වීමෙන් කුහරයේ හැඩයම වූ අගස්ති නිර්මාණය වෙයි. කුහරමය නිසා මෙම සිලිකා වලට තරමක් නිදහසේ ස්ඵටීකිකරණය  වෙන්න පුළුවන්. හැබැයි බොහෝවිට හැදෙන්නේ ඇහැට නොපෙනෙන ප්‍රමාණයේ ස්ඵටික. ඒක නිසා තමයි මෙවැනි ඛණිජ “ක්ෂුද්‍ර ස්ඵටික” ලෙස හඳුන්වන්නේ. හැබැයි අන්වීක්ෂයක් මගින් ස්ඵටික බලා ගන්නට පුළුවන්. විවිධ අවස්ථාවන් වල දී විවිධ රසායනයන් මිශ්‍ර වූ සිලිකා තැන්පත් වීමෙන් අපූරු රටා නිර්මාණය වන්නට හැකිවෙනවා. යකඩ ඔක්සයිඩ ඇතිවිට රත් පැහැය ලැබීම ඒකට උදාහරණයක්. රතු, තැඹිලි, කහ, කොළ, නිල්, කළු, සුදු වැනි අපූරු වර්ණ රටා ඇති අගස්ති අපට ස්වභාවයේ හමු වෙනවා. දැන් දැන් අලුත් පරම්පරාවත් මේ අපූරු ගල් මාල පළදින්නට කැමැත්තක් දක්වන බව පේනවා.

ආචාර්ය පත්මකුමාර ජයසිංහ

කඳුකරයේ නිවාස සහ නාය අනතුර .....!!!

වැස්ස ආයෙත් පටන් අරන්. කඳුකරයටත් වහිනවා. ඒක තමයි ලොකුම ගැටළුව. මොකද නාය යාමේ අවදානම තියෙන නිසා. නාය යාමේ අවදානම තියෙන දිස්ත්‍රික්ක මේ වෙනකොට ප්‍රධාන වශයෙන් එකොළහක් නම් කරලා තියෙනවා. ඒ තමයි මොණරාගල, බදුල්ල, නුවරඑළිය, මහනුවර, මාතලේ, කෑගල්ල, රත්නපුර, කළුතර, ගාල්ල, මාතර සහ හම්බන්තොට. ඊට අමතරව කොළඹ, ගම්පහ සහ කුරුණෑගල යන දිස්ත්‍රික්කත් නාය අවදානම ඇතිවිය හැකි ප්‍රදේශ ලෙස සලකනවා. ඒකට හේතුව තමයි, මේ ප්‍රදේශවල ඉතා සීග්‍රයෙන් සිදුවන සංවර්ධන කටයුතු නිසා භුමියේ ස්ථාවරත්වය ට සිදුවිය හැකි බලපෑම. මේ නිසා කණ්ඩි කඩා වැටීම් සහ ගිලාබැසීම් වැනි තත්වයන් උද්ගතවන වෙන අතර මෙවැනි ආපදා ඉතාම බහුලව වාර්තා වෙනවා. එම තත්වය කඳුකර ප්‍රදේශ වලත් වැඩි වැඩියෙන් වාර්තා වෙනවා.

වැඩිවෙන ජගහනයත් සමග නිවාස සහ අනෙකුත් යටිතල පහසුකම් වල අවශ්‍යතාවය වැඩිවෙලා. ඒ  නිසා ඉතා සිඝ්‍රයෙන් සංවර්ධන කටයුතු සිදුවෙනවා. නමුත් මේ තත්වය පාලනය නොකළොත් වැඩිකාලයක් යන්නට මත්තෙන් විශාල ගැටළු ගණනාවකට මුහුණ දෙන්නට සිදුවෙයි. ඒ අතර නාය යාමේ අවදානම ප්‍රමුඛව තියෙනවා. පාංශු ඛාදනය සහ ගංවතුරත් මේ අතර තියෙනවා. එනිසා ඉතා කඩිනම් දිගුකාලින වැඩපිළිවෙලක අවශ්‍යතාව තදින්ම තියෙනවා. විශේෂයෙන්ම කඳුකර ඉඩම් කළමනාකරණය සම්බන්ධව වාගේම පාංශු කළමනාකරණය සම්බන්ධවත්. එපමණක් නොවෙයි ජල පෝෂක ප්‍රදේශ වැඩි දියුණු කිරීම මෙන්ම කඳුකරයේ භූ ජලය කළමනාකරණයත් අත්‍යාවශය කාරණා.

බොහොමයක් දෙනා කඳුකර ප්‍රදේශවල ගෙවල් සෑදීමේ දී අනුගමනය නොකරන කරුණ තමයි තමාගේ ඉඩමට නාය යාමේ අවදානම ඇතිදැයි සොයා බැලීම. මේ කරුණ ඉතා සුවිශේෂී කාරණාවක්. ඉහත සඳහන් කල ප්‍රදේශවල ජිවත්වන ජනතාවට නම් නීති ප්‍රකාරව ම මේ සම්බන්ධව සොයා බැලිය යුතු වෙනවා. 2010 දී නිකුත්කළ කැබිනට් පත්‍රිකාව මගින් ප්‍රකාශ කර ඇත්තේ එම දිස්ත්‍රික්ක වල යම් කිසි සංවර්ධන කටයුත්තක් සිදුවන්නේ නම් ඒ හා සම්බන්ධ භුමියේ ස්ථාවරත්වය ජාතික ගොඩනැගිලි පර්යේෂණ සංවිධානය මගින් අනිවාර්යෙන්ම පරික්ෂා කර ගත යුතු බවයි. නිවාස ඉදිකිරිම සඳහා පමණක් නොව යම් ව්‍යාපෘතියක් සඳහාත් මෙය වලංගුයි. ජාතික ගොඩනැගිලි පර්යේෂණ සංවිධානය ඉහත කී දිස්ත්‍රික්ක එකොළහක තම දිස්ත්‍රික්ක කාර්යාල පවත්වාගෙන යන අතර අදාළ දිස්ත්‍රික්කයේ ජනතාවයට එම කාර්යාල වලට ගොස් අදාළ සේවාව ලබා ගත හැකි වෙනවා.

නමුත් බොහෝ දෙනෙකු එම අවස්ථාව නිසි පරිදි ලබා ගන්නේ නැහැ. ඉඩම් පරික්ෂාකරවා ගැනීම් සඳහා ලැබෙන ඉල්ලීම් සලකා බැලීමේදී පෙනීයන ප්‍රභල කරුණ වන්නේ ජනතාව ස්ව කැමැත්තෙන් එසේ නොකරන බවයි. බොහෝවිට ණයක් ගැනීම වැනි හෝ තමන්ගේ නිවසේ හෝ ඉඩමේ සැලැස්ම ආදාළ පළාත් පාලන ආයතනයෙන් අනුමත කරවා ගැනීම වැනි හෝ කරුණක දී පමණක් එලෙස ඉඩම් පරික්ෂා කරවා ගැනීමට ජාතික ගොඩනැගිලි පර්යේෂණ ආයතනයට එන බවයි. නමුත් විය යුත්තේ එලෙස යම් යම් කොන්දේසි නිසා ඒ කාරිය කරවා ගැනීම නොව, ඇත්තෙන්ම තමනට ඇති අවදානම හඳුනාගැනීමට ක්‍රියා කිරීමයි.

කඳුකරයේ විශේෂයෙන්ම නිවාස ඉදිකිරීමේදී නාය අවදානම පිළිබඳව අවධානය යොමු කිරීම ඉතා වැදගත්. බොහෝ දෙනෙකු ජිවත කාලයක් පුරා එකතුකරගත් තම ධනය වැයකර නිවස සාදාගන්නේ සැනසිල්ලේ ඉන්නටය. එනිසා ඇතිවිය හැකි ආපදා පිළිබඳව සැලකිලිමත් වීම අනිවාර්යෙන්ම කල යුතුය. භුමියේ අස්ථාවරත්වයක් ඇත්නම් එහි නිවසක් සාදා පලක් නොවන්නේම ය. එවැනි ස්ථාන කොයි මොහොතක හෝ අවදානමට ලක් විය හැක.  

බෑවුම් ඉඩම් වල නිවාස ඉදිකිරීමේ දී බෑවුම් කපා තම භුමිය සකස් කල යුතු වේ. පවතින සීමිත ඉඩත් නොදැනුවත් කමත් නිසා බොහෝ දෙනෙකු කපන ලද කණ්ඩියට ඉතා ආසන්නයෙන් හෝ කණ්ඩියට යාව තම නිවස ඉදිකරයි. ඒ වාගේම ඉදිරිපස භුමිය පස් පුරවා සකස් කර ගනී. බොහෝ දෙනෙකු ඒ සඳහා ස්ථාවර බැමි ඉදිකරන්නේ නැත. කපන ලද කණ්ඩිය සමහර විට ගෙටත් වඩා උසය. මේ කරුණු දෙකම එම භුමිය අස්ථාවර කරන්නට හේතුවෙයි. ස්ථාවරව තිබු කණ්ඩිය කැපීම නිසා අස්ථාවර වන අතර පවතින පාංශු වර්ගය සහ පාෂාණ අනුව ස්ථාවරත්වය කොපමණ කාලයක් තිබෙන්නේ ද යන්න තීරණය වේ. කලින් නාය ගිය භූමියක නම් එවැනි කණ්ඩියක පවතින්නේ සුන්පහන් පාංශු ද්‍රව්‍යයි. එවැනි අවසාදිත ඉතා පහසුවෙන් නාය යාමට ලක්විය හැකිය. කණ්ඩියේ දිරපු පාෂාණ ඇත්නම් ඒ ද අවදානම් සහිතය. ඉතා හොඳ අලුත් මව් පාෂාණය මතූ වූ කණ්ඩිවල හොඳ ස්ථාවරත්වයක් තිබුන ද කාලයක් යත්ම පාෂාණ ජීර්ණය නිසා පස් නිර්මාණය වී එම කණ්ඩි ද අස්ථාවර විය හැක. පාංශු ද්‍රවය  හෝ ජිර්ණිත පාෂාණ මතු වූ කණ්ඩි ස්ථාවර කිරීම අතවශ්‍ය කරුණක් බව සිහි තබා ගත යුතුය. භුමියේ පස් පිරවූ ඉදිරි පස කොටස ට නිසි ආරක්ෂාවක් සහ ස්ථාවරත්වයක් ලබා නොදුන්නේ නම් ඒ ද නාය යාමේ අවදානමට ලක් විය හැක. මේ තත්වය වැසි දිනවල වර්ධනය වන්නේ ක්‍රමාණුකුලව ජලය බැස යෑම සඳහා කානු පද්ධතියක් සකස් නොකර ඇති විටයි. ලිහිල් පස් අංශු අතරින් රිංගා යන ජලය ඉතා පහසුවෙන් එවැනි පිරවුම් අස්ථාවර කරන්නේ නිතැතින්ම ය. එනිසා කඳුකරයේ නිවාස තන්නන් මේ කරුණු ඉතා හොදින් සැලකිල්ලට ගත යුතුය.

වර්ෂා දිනවල දී වාර්තා වන බොහොමයක් නිවාසා හානි සිදු වී ඇත්තේ මේ හේතුවෙන් බව අධ්‍යන වලින් හෙළි වී ඇත. මේ තත්වය ඉදිරියේ දී වර්ධනය විය හැකි අතර නිතිය නිසා නොව තම ජිවිතයට ඇති අතවශයතාවය තේරුම් ගෙන නාය අවදානම ක් ඇත්තේ දැයි තහවුරු කර ගත යුතුය.  

ආචාර්ය පත්මකුමාර ජයසිංහ

විදුපත්ඉරුව

01.02.2017

"ලංකාවේ වැඩි ම වායු දූෂණය වාර්තා වෙන්නේ මහනුවරින් කියලා කියනවා. ඒකට ප්‍රධාන හේතුවක්‌ වෙලා තියෙනවා කියලා කියන්නේ මාළිගාව ළඟ පාර වහපු එක ලු. වැව වටේ හිමිහිට වාහන යනකොට කොහොමත් වායු දූෂණය වැඩියි තමයි" මගේ මිත්‍රයෙක්‌ මේ ලඟ දි දවසක පැවසුවේ බොහොම කණගාටුවෙන්. "මේ නුවර ටවුම යටින් උමං මාර්ගයක්‌ හදන්න යෝජනා කරලා තියෙනව ලු. ඇයි දන්නෙ නැහැ තවමත් ප්‍රමාද. ඒක හැදුවා නං මාළිගාවත් බේරාගෙන මහනුවර වායු දූෂණයත් අඩු කරගන්න තිබුණා. අපේ මිනිස්‌සු හොඳ තීන්දු තීරණ ගන්න හරි ම පරක්‌කුයි." ඒ කතාවෙන් ඔහු මගෙන් පිළිතුරක්‌ බලා පොරොත්තු නො වන වගක්‌ හැඟී ගිය නිසයි මා නිහඬ වූයේ.

වායු දූෂණය සිදු වන්නේ වාහනවලින් විතරක්‌ නො වෙයි. කර්මාන්තශාලාවලින් පිට වන දූෂ්‍ය වායූන් ද වායු දූෂණයට ප්‍රධාන හේතුවක්‌. එතකොට නොරොච්චෝලෙන් කරන්නෙත් තදබල දූෂණයක්‌. කෙසේ වෙතත් වායූ දූෂණය සිදු කරමින් අප මේ නැති කරන්නේ මිනිසාට නිදහසේ පිරිසිදු වාතය හුස්‌ම ගැනීමේ පරම අයිතිය නො වේ දැයි ඔබ කී දෙනකු නම් කල්පනා කර ඇත්ද? එපමණක්‌ නො ව, අප මේ උල්ලංඝනය කරන්නේ ඔක්‌සිජන් තම ස්‌වසන කර්තව්‍යය සදහා භාවිත කරන අනන්ත අප්‍රමාණ ජීවීන් ගේ අත්‍යන්ත අයිතිය නො වේ ද? මේ අයුරින් ම ජලය ද පස ද ඉතා ම අප්‍රසන්න ලෙස දූෂණයට ලක්‌ කරන බව මා ඔබට අමුතුවෙන් පවසන්නට අවැසි නො වේ. ඉදින් මෙලෙස මේ අප යන්නේ කුමන ගමනක්‌ දැයි කෙලෙසක වත් සිතන්නට නොහැකි බව ඔබට වැටහේ වි.

මිනිසා සමස්‌ත පරිසරයෙන් කෙතරම් වියුක්‌ත වී දැයි පසුගිය සතියෙක අප සාකච්ඡා කළ බව ඔබට මතකයට නැෙග් වි. එමෙන්ම පාරිසරික සාධකවලට අනුගත ව මිනිසා සංස්‌කෘතීන් බිහි කර ඇති අයුරු ද අපි තරමක්‌ දුරට අප සාකච්ඡාවට ගත්තෙමු. ඒ සියල්ල සැලකිල්ලට ගත් කල, ඉතා දියුණු මොළයක සහ අපූරු ශරීරයක හිමිකරුවකු වී ඇති මිනිසා ගේ වර්තමාන ක්‍රියාකාරකම් කෙතරම් දුරකට ස්‌වාභාවික දැයි යන්න ඉතා ප්‍රබල විමසුමකට ලක්‌ කළ යුතු ගැටලුවකි.

මෙලොව ජීවයේ අත්‍යන්ත අරමුණ වන්නේ එය දිගින් දිගට ම පවත්වාගෙන යැම බව ඉතා හොඳින් පැහැදිලි වන සත්‍යයකි. උභය ජීවීන්, ද උරගයන් ද, පක්‌ෂීන් ද මෙන්ම ක්‌ෂීරපායින් ද ඉහත සඳහන් කළ සත්‍යය තුළ ක්‍රියාත්මක වන බව අපි හොඳින් දනිමු. ඔවුහු දරු පරපුරක්‌ බිහි කර තම පරම්පරාව ඉදිරියට පවත්වාගැනීමේ අසීරු සටනේ කොටස්‌කරුවෝ වෙති. පරිණාමයේ එක්‌ එක්‌ ආංශිකයන් ඔස්‌සේ මොවුහු ඉදිරියට යති. බැක්‌ටීරියා සහ ඇල්ගාවන් වැනි ප්‍රාථමික ජීවීන් ද මේ සන්දර්භය තුළ විවිධ උපක්‍රම භාවිත කර සිදු කරන්නේ මේ දෑ ම ය. තම ව්‍යාප්තිය සාර්ථකව සිදු කරගැනීම උදෙසා ජීවීන් සතු උපාය උපක්‍රම විවිධ ය. විචිත්‍ර ය. එමෙන් ම විටෙක සංකීර්ණ ය. සොබාවිකව හැඩගැසුණු මේ ජෛවීය ක්‍රියාදාමය පරිණාමිකව විවිධ හැලහැප්පීම්වලට ලක්‌ ව විකසනය වෙමින් පවතින බව පෙනී යයි.

බැක්‌ටීරියාවන් ගේ ඒක සෛලය විඛණ්‌ඩනය වීම සර්ව සම දුහිතෘන් බිහි කරන්නට හේතු වෙයි. මෙය ප්‍රාථමික ජීවීන් පෙන්වන සරල ම ව්‍යාප්ති ක්‍රියාදාමයයි.ඉන් ඔබ්බට යත් ම බීජාණු නිෂ්පාදනයත්, දේහයන් කැබැලි වී සිදු වන ව්‍යාප්තියත් අලිංගික ක්‍රමවේදයන් වේ. වර්තමානයේ උසස්‌ ශාකවල ව්‍යාප්තිය අතිශය පරිණාමයට ලක්‌ වී ගොඩබිම ව්‍යාප්තියට හැඩගැසී ඇත. ඇත. ජලයෙන් ගොඩබට ආ ජීවීන් ද මුල් ම කාලයේ ඒ සදහා අවැසි වූ ජලය මත යෑපීම දැන් දැන් අවම කරගෙන ඇත්තේ වසර මිලියන ගණනාවක සිදු වූ පරිණාමයේ ප්‍රතිඵලයක්‌ වශයෙනි.

උසස්‌ ජීවීන් අලිංගික ව්‍යාප්තිය අත් හැරීම තුළ ඇත්තේ වඩා දියුණු සුරක්‌ෂිත ව්‍යාප්තිය පමණක්‌ නො ව අලිංගික ව්‍යාප්තියේ ඇති දුර්වලකම් මගහැරීමක්‌ ද විය හැකි ය. ද්වි ලිංගිකයන් බිහි වීම සත්ත්ව ලෝකය තුල ව්‍යාප්ත වන්නේ වඩා උසස්‌ සහ අර්බුද අවම ජීවන රටාවක්‌ බිහි කරගැනීම උදෙසා වෙයි. ද්විලිංගික ස්‌වරූපය ශාක ලෝකය ආක්‍රමණය කර ඇත්තේ ඉතා කදිම ආකාරයට ය. සැමට පොදු එහෙත් එක්‌ එක්‌ සත්ත්වයන් ගේ සුවිශේෂිතා විවිධාකාරයෙන් එම සතුන් ව්‍යාප්ත කිරීමට හේතු වී ඇත.

මේ රටාව දැනට ලොව ඇති උසස්‌ ම ව්‍යාප්ති ක්‍රමවේදයයි. එය සැමට ඉහළින් සිටින මිනිසාට ද අනෙකුත් සතුනට මෙන්ම පොදු වූ ධර්මතාව වේ. මිනිසා ඇතුළු සත්ත්ව ලෝකයේ සියල්ලන් ගේ ම ද්විලිංගික ආකර්ෂණයේ අත්‍යන්ත අරමුණ වන්නේ පරම්පරාව ඉදිරියට ගෙන යැම පමණ ය. ජෛව ලෝකයේ පැවැත්ම ආරක්‌ෂා වන්නේ එලෙසිනි. මේ අනුව සොබාවික ලෝකය අනුමත කරන්නේ කුමක්‌ ද යන්න සැමට ඉතා හොඳින් පැහැදිලි වෙයි.

සොබාවිකත්වයෙන් වියුක්‌ත වීම අනුමත කළ නොහැකි වන්නේ ඉන් කෙදිනක වත් ජීවයේ ප්‍රධාන අරමුණ සඵල නො වන බැවිනි. සැමට ඉහළින් සිටින මිනිසා ගේ ඉතා අපූරු සංවේදී සංස්‌කෘතිය තුළ දැන් දැන් විකසනය වන්නේ කෙතරම් දුරකට සොබවිකත්වය අනුගමනය කරන ක්‍රියාදාමයක්‌ දැයි යන්න ගැටලුවකි. දියුණු සංස්‌කෘතීන් හිමි යෑයි පිළිගන්නා මනුෂ්‍ය කොට්‌ටාස පවා සොබාවිකත්වයෙන් මිදෙන්නට උත්සාහ දරන බව පෙනී යයි. ජීවයේ අත්‍යන්ත අරමුණ සාක්‌ෂාත් නො වීම යනු වැඩි කාලයක්‌ යන්නට මත්තෙන් කෙතරම් දියුණු ජීවී කොට්‌ඨාශයක්‌ වුව පෘථිවියෙන් අතුගා දැමෙන්නට ඉතා ප්‍රබල ලෙස බලපාන හේතුවක්‌ බව සංස්‌කෘතියේ සහ සභ්‍යත්වයේ දිග පළල සොයන්නන් මෙන්ම මානව හිමිකම් සහ සත්ත්ව හිමිකම් පටලවාගන්නන් හොඳින් තම මතකයේ රඳවාගත යුතු ය.

ආචාර්ය පත්මකුමාර ජයසිංහ

විදු පත් ඉරුව
25.01.2017

පෘථරිවියේ ජීවය පවත්වාගෙන යන්නට ප්‍රධාන අනුබලයක්‌ වී ඇත්තේ ජලයයි. ඒ බව ඉතා හොඳින් දැනෙමින් පවතින කාල වකවානුවකි අප මේ ගත කරන්නේ. මෙවර නියඟයක්‌ ඇති විය හැකි බවට අනතුරු අඟවා ඇති මොහොහතක ජල සංරක්‌ෂණය සහ බීමට සුදුසු පිරිසිදු ජලය ලබා දීම සඳහා වහ වහා විධිමත් ක්‍රියාදාමයක්‌ දියත් විය යුතු ය. නියඟයේ බලපෑම පෙන්වමින් මේ වන විට විවිධ ගැටලු පැනනැෙගමින් පවතින පෙනී යයි. මහවැලි ගඟේ අවම ජල මට්‌ටම වත් මේ වන විට පවත්වාගෙන යා නොහැකි බව අන්තර් ජලාශ දිය දහරවල් නිරීක්‌ෂණයෙන් ඉතා හොඳින් පැහැදිලි වේ. ජලාශවල ජල මට්‌ටම අඩු වීම විදුලිය නිපදවීම සඳහා ෆොසිල ඉන්ධන දහනය දෙසට අප වඩ වඩාත් තල්ලු කරයි.

නියඟය ගංගා තුළට මුහුදු ජලය කාන්දු වීමට හේතුවක්‌ වෙයි. එනිසා ඒ අවට පිරිසිදු ජල මුලාශ්‍ර මුහුදු ජලය හා මිශ්‍ර වී බීමට ගත නොහැකි තත්ත්වයට පත් කරයි. මේ තත්ත්වය පසුගිය විවිධ කාල වකවානුවල ඇති වූ නියංවල දී කැලණි ගඟේ ද, කළු ගඟේ ද ඇති විය. මෙවරත් කළු ගඟේ මේ තත්ත්වය ඇති වෙමින් පවතින බව පෙනී ගොස්‌ ඇත. මුහුදු ජලය ගංගා ජලය හා මිශ්‍ර වීම ජලයේ දිය වී ඇති අයන මට්‌ටම ඉහළ නංවාලන්නට හේතු වෙයි. එනිසා අයනික සාන්ද්‍රණය ඉහළ යයි. අයන ගෙන එන්නේ ජලයෙහි දිය වූ ලවණ ය. මුහුදු ජලයේ අයන සාන්ද්‍රණය සැලකූ විට එහි බොහෝ විට වඩා ප්‍රමුඛව සෝඩියම්, කැල්සියම්, මැග්නීසියම් වැනි ධන අයන මෙන්ම ක්‌ලෝරීන්, සල්ෆේට්‌ වැනි Rණ අයන ද දිය වී ඇත. සෝඩියම් සහ ක්‌ලෝරීන් සාන්ද්‍රණ අධික ව ඇති නිසා එමගින් නිර්මාණය වන සෝඩියම් ක්‌ලොරයිඩ් ලවණය මුහුදු ජලයේ ප්‍රමුඛ ලවණය ලෙස හැඳින්විය හැකි ය. මුහුදු ජලයට ලුණු රසයක්‌ එක්‌ වී ඇත්තේ එනිසා ය.

විද්යුතය සන්නයනය කරන්නට අවැසි වන්නේ ඉල්ක්‌ට්‍රොaන වන අතර ධන සහ සෘණ අයන ඇත්නම් ඒ ද විද්යුතය සන්නයනය සදහා කදිම ය. ජලීය ද්‍රdවණ තුළින් විද්යුතය ගලා යන්නේ මේ ධන සහ සෘණ අයනවල ක්‍රියාකාරිත්වයෙනි. යම් ලවණයක්‌ ජලයේ දිය වී අයනවලට වෙන් වීම මේ කාරිය සදහා බෙහෙවින් ඉවහල් වෙයි. අධික ලවණතාව නිසා මුහුදු ජලය ඉතා හොඳින් විද්යුතය සන්නයනය කරයි. එනිසා මුහුදු ජලය ඉතා හොඳ විද්යුත් සන්නායකයක්‌ ලෙස හැඳින්විය හැකි ය. පිරිසිදු ජලය ඉතා අඩු ලවණ ප්‍රමාණයකට හිමිකම් කියයි. එනිසා ලුණු රසයක්‌ ගෙන දෙන්නේ නැත. විද්‍යාගාරයේ භාවිත කරන සංශුද්ධ ජලය නිපදවෙන්නේ එහි ඇති බොහොමයක්‌ අයන ඉවත් කිරීමෙනි. ප්‍රති ආසෘතියෙන් නිපදවෙන්නේ ද ලවණ හෝ අයන අඩු ජලයයි.

ද්‍රdවණයක ගැබ් වී ඇති හෝ දිය වී ඇති ලවණ හෝ අයන ප්‍රමාණය නිශ්චය කිරීම සදහා භාවිත කෙරෙන එක්‌ මිනුමක්‌ වන්නේ එහි සන්නායකතාව මැනීම ය. සන්නායකතාව යනුවෙන් හැඳින්වෙන්නේ යම් ද්‍රdවණයක්‌ තුළින් ගමන් කරවිය හැකි විද්යුත් ප්‍රමාණය වේ. "ඒකීය දුරක්‌ ගමන් කරන විද්යුත් ධාරාව" ප්‍රකාශ කෙරෙන ඒකකය වන්නේ 'සීමන්ස්‌' (Siemens) නම් වේ. 'සීමන්ස්‌' යනු ඒකීය විභව අන්තරයක්‌ (1V) ඇති විට නිපදවෙන ඒකීය විද්යුත් ධාරාව (1A) ලෙස හැඳින්විය හැකි ය. සම්මතයන්ට අනුව එවිට සන්නායකතාව ප්‍රකාශයට පත් කෙරෙන්නේ 'මීටරයට සිමන්ස්‌' (S/m) ලෙසිනි. මේ සම්මතයෙන් බිඳී 'මීටරයට මිලි සීමන්ස්‌' (mS/m) ලෙස හෝ 'මීටරයට මයික්‌රෝ සීමන්ස්‌' (μS/m) ලෙස ද යෙදෙන අවස්‌ථා ඇත. 'ප්‍රතිරෝධකතාව' සන්නයකතාවයේ පරස්‌පරය වේ. කෙසේ වෙතත් අප හොඳින් සිහි තබාගත යුතු කරුණ වන්නේ සන්නායකතාව වැඩි වීම යනු කිසියම් හෝ ද්‍රව්‍යයක්‌ හෝ ද්‍රdවණයක්‌ හෝ තුළ විද්යුත් ශක්‌තිය ඒකරාශි වීමක්‌ නො වන බවයි. නැත හොත් වැඩි සන්නයකතාවකින් යුක්‌ත ද්‍රdවණ යනු විද්යුතය ගැබ් වූ ද්‍රdවණ නො වන බවයි. අත්‍යන්තයෙන් ම ඉන් හැඟවෙන්නේ එහි පවතින අයන හෝ ලවණ හෝ සාන්ද්‍රණය පිළිබඳ මිනුමක්‌ පමණි.

සංශුද්ධ ජලයේ සාමාන්‍ය සන්නායකතා අගය වන්නේ 5රැ5µSරැප වන අතර බීමට ගන්නා ජලයේ එය 5-50 පීරැප අතර පමණ වූ අගයක්‌ ගනී. එම ප්‍රමාණය සංශුද්ධ ජලයේ සන්නායකතාව මෙන් දහස්‌ ගුණයක්‌ වෙයි. මුහුදු ජලය සැලකූ විට සන්නායකතාව 5 Sරැප පමණ වන අතර එම ප්‍රමාණය සංශුද්ධ ජලයේ මෙන් මිලියන ගුණයක්‌ පමණ වේ. මුහුදු ජලයේ ද එක්‌ එක්‌ සාගරවල සන්නායකතාව වෙනස්‌ වෙයි. වැඩි ම සන්නායකතාවක්‌ පෙන්වන්නේ මළ මුහුදෙහි ය. ගංගාවල වුව ද සන්නායකතාව අඩු වැඩි වෙයි. ගංගාවක පටන් ගැන්මේ ඇති ජලයෙහි සන්නයකතාවට වඩා වැඩි සන්නායකතාවක්‌ එහි පහළට යත් ම නිරීක්‌ෂණය කළ හැකි වේ.

ගංගාවක ජල මට්‌ටම අඩු වන්නට නියඟය ප්‍රබල ලෙස බලපායි. එමෙන් ම ගඟෙහි ගැඹුර වැඩි වීම ද එම තත්ත්වය වර්ධනය කරන්නට හේතු වෙයි. මෙනිසා මුහුදු ජලය රට තුළට කාන්දු වීමේ හැකියාව වැඩි වෙයි. වර්තමානයේ ගංගාවල ගැඹුර වැඩි කරන්නට හේතු වී ඇත්තේ ද අධික ලෙස වැලි ගොඩ දැමීමයි. ඒ හා සමගාමීව ගංගා ජලයේ වේගය අඩු වීම ද මුහුදු ජලය රට තුළට ගෙන ඒමට හේතු වන බව පැවසිය යුතු ය. එපමණක්‌ නො ව දිගුකාලීන ව ගත් කල මුහුදු මට්‌ටම ඉහළ යැම ද මේ සදහා හේතු වෙයි. ඉඩෝරය නිසා ජලයේ සාන්ද්‍රගත වීම ද, ලවණ මිශ්‍රිත ඛනිජ නිධි ජලයේ දිය වීම ද මතුපිට සහ භූගත ජලයේ සන්නායකතාව වැඩි කිරීමට හේතු විය හැකි ය.

ආචාර්ය පත්මකුමාර ජයසිංහ

දැඩියාව වැඩිම දියමන්ති නොවෙයි..?

ලෝකයේ දැඩියාව (hardness) වැඩිම ඛණිජය දියමන්ති ලෙසයි අපි දන්නේ. ඔන්න මේ ජනේරුවේ ඊශ්‍රායලයෙන් අලුත් ඛණිජයක් සොයාගෙන තියෙනවා 'කාර්මෙල්ටාසයිට්' (Carmeltazite) කියලා. ඒකේ දැඩියාව භූ විද්‍යාඥයින් කියන අන්දමට දියමන්ති වලටත් වඩා වැඩියි. මැණික් පතලකින් සොයාගත් මේ අපුරු අලුත් ඛණිජය එහෙ මැණික් වෙළෙන්දෝ හඳුන්වන්නේ නම් “කාර්මෙල් නිල්” කියලා. මොකද එහෙ වැඩිපුරම ලැබෙන්නේ නිල්, රතු, කහ වැනි කොරන්ඩම් කුලයේ මැණික්. කොරන්ඩම් තමයි දෙවනියට වැඩිම දැඩියාවක් ඇත්තේ.

ඊශ්‍රායලයේ සෙව්ලුන් (Zevulun) නිම්නයෙන් තමයි මේ අලුත් ඛණිජය ලැබෙන්නේ. මේ ප්‍රදේශය ආග්නේය පාෂාණ ඇති පැත්තක්. පෙනුමෙන් සහ රසායනයෙන් නිල් සහ රතු මැණික් වලට සමානයි කියලා තමයි වාර්තා වෙන්නේ. මේ මැණික් වල පැහැය කළු, නිල්, කොළ සහ තැඹිලි පැහැයෙන් හමුවන බවයි පෙනී යන්නේ. ඩයිනොසෝරයන් රජකළ ක්‍රිටේසියස් යුගයේ හට ගත් ගිනිකඳු හේතුවෙන් මේවා බිහිවන්නට ඇතැයි භූ විද්‍යාඥයින් විශ්වාස කරනවා.

විදුපත්ඉරුව
18.01.2017

පෘථිවියේ ඇති 'ආනතිය' හේතුවෙන් සුවිශේෂී දේශගුණික කලාපයන් නිර්මාණය වී ඇත. හිරු ගේ කිරණ ලැබෙනා පිළිවෙළ නිසා හිරු ගේ ශක්‌තිය උපරිමයෙන් ලබාගන්නට නිරක්‌ෂයට හැකියාව ලැබී තිබේ. එමෙන් ම ධ්‍රැවාසන්නයට තීව්‍රතාවෙන් අඩු හිරු කිරණ ලැබෙනා බැවින් ඉතා අඩු ශක්‌තියක්‌ ලැබෙන බව එහි දේශගුණික තත්ත්වය නිරීක්‌ෂණයෙන් ඉතා හොඳින් පැහැදිලි වේ.

විවිධ පරිසර ජයගැනීමට මිනිසාට හැකියාව ලැබී තිබෙන්නේ ඇත්තෙන් ම ඒ එම පරිසරයට අනුව ජීවත් වන්නට හැඩගැසීමෙනි. වසර දහස්‌ ගණනක්‌ තිස්‌සේ මෙලෙස සිදු වූ පෙරළිය විවිධ සමාජ සංස්‌කෘතීන් බිහි කරන්නට හේතු වී ඇත.

ධ්‍රැවාසන්න ප්‍රදේශ ශක්‌ති ඌනතාවකින් පෙළෙනා බව පිළිගත යුතු ය. තාප ශක්‌තියේ ඌනතාව ඉතා ප්‍රබල ලෙස බලපාන බව එම ප්‍රදේශවලින් විකසනය වූ සමාජ සංස්‌කෘතීන් විග්‍රහ කිරීමේ දී පෙනී යයි. පවතින දරුණු ශීත දේශගුණික තත්ත්වය ඔවුන් සමනය කරගන්නේ තමන් ගේ මුළු ශරීරය ම බාහිර පරිසරයෙන් වියුක්‌ත කර ගැනීමෙනි. ඒ සදහා ඔවුහු විවිධ උපක්‍රම භාවිත කරති. ඇඳුම් පැළදුම් ඒ අතර ප්‍රමුඛ වෙයි. දෙඅත් මෙන්ම දෙපා ද ආවරණය සදහා මේස්‌ පැළඳීම, දෙකන් වැසෙන සේ හිස්‌ ආවරණ පැළඳීම පමණක්‌ නො ව ගෙල ප්‍රදේශය ශීතලෙන් ආරක්‌ෂා කරගැනීම සඳහා කරපටි පැළඳීම ද ඔවුන් ගේ සිරිත වෙයි. නිසි පරිදි ගෙල ප්‍රදේශය අරක්‌ෂා නො වුණ හොත් පෙනහළු ආශ්‍රිත රෝග වැළඳෙන බව ඔවුහු ඉතා හොඳින් දනිති. එනිසා ගෙල ආරක්‌ෂක ඇඳුම් නොවරදවා ම පළඳින්නට ඔවුහු වගබලාගනිති. බොහෝ විට අඳුරු හෝ කළු පැහැති පැහැති ඇඳුම්වලට මූලිකත්වය හිමි වී ඇත්තේ සියලු ආලෝක කිරණ උරාගැනීමට පහසු වන බැවිනි. අද වන විට මෙවැනි දේ මෝස්‌තරයන් වී විවිධ ඇඳුම් විලාසිතා නිර්මාණය වී ඇත. එහෙත් එහි අත්‍යන්ත අරමුණ වන්නේ ශීතලෙන් අරක්‌ෂා වී ශරීරය උණුසුම් ව තබාගැනීමයි.

ශීත රටවල ඇඳුම් පැළඳුම් පමණක්‌ නො වේ ආහාර පාන ද, ආහාර පාන ගන්නා ආකාරය ද හැඩගැසී ඇත්තේ සැම විට ම උණුසුම රඳවාගනිමින් ශීතලෙන් මිදෙනා පරිදි ය. රත් කර උණුසුම් ව වහ වහා අනුභවය ඔවුන් ගේ සිරිතයි. දෙඅත් සේදීම සඳහා ජලය භාවිතයෙන් මිදෙන්නේ කෝටු කැබැලි හෝ හැඳි හෝ ගෑරුප්පු වැනි මෙවලම් භාවිතයෙනි. එවිට දෙඅත් සේදීම අවශ්‍ය වන්නේ නැත. ජල පානය අසීරු බැවින් ඒ වෙනුවට සුප් වැනි දියරමය ආහාර හෝ වයින් වැනි මද්‍යසාර මිශ්‍රිත පානයන් ඔවුන් ගේ සංස්‌කෘතියේ විකල්ප වේ. එමෙන් ම ශීත කාලයේ නිතර ම ගෘහාශ්‍රිත ව ජීවත් වන්නට ඔවුහු තැත් කරති. තවත් බොහෝ ක්‍රියාකාරකම් සහ උපකරණ මොවුන් ගේ සංස්‌කෘතිය තුළ දක්‌නට ලැබෙන්නේ ඒ හැම දෙයක්‌ ම ඉලක්‌කගත වී ඇත්තේ අවසානයේ දී ශීතලෙන් මිදී උණුසුම ආරක්‌ෂා කරගත හැකි වන පරිදි ය. එය ඔවුනට ඒ තරමට වැදගත් සහ අත්‍යවශ්‍ය බැවිනි.

සමකසාන්නයේ ජීවත් වන්නන්ට පිරී ඉතිරී යන්නට උණුසුම ලැබෙනා බැවින් උණුසුම රඳවාගන්නට අවැසි වන්නේ නැත. ඔවුනට වැදගත් වන්නේ වැඩි උණුසුම පිට කර සමනය කර ගැනීමට ය. එනිසා ම ඇඳුම් විලාසිතා මුළුමනින් ම එහි වෙනස්‌ ය. අඩු ඇඳුම් ප්‍රමාණයක්‌ මෙන්ම ඝනකමෙන් අඩු තුනී ඇඳුම් සදහා මෙහි දී ප්‍රමුඛතාව ලැබේ. සුදු පැහැය අත්‍යන්තයෙන් ම සියලු ආලෝක කිරණ පරාවර්තනය කරනා බැවින් ශරීරයේ උණුසුම අඩු කරගැනීමට මහඟු සහායක්‌ ලබා දෙයි. දෙපා ආවරණය වන පරිදි පාවහන් පැළඳීම අවශ්‍ය වන්නේ ද නැත. හැඳි ගෑරුප්පු කිසිවක සහාය ද අවැසි වන්නේ නැත. ජලය භාවිතයේ අපහසුතාවක්‌ කිසි විටෙකත් පැන නො නගින බැවින් ද ශරීර සිසිලනය සදහා අත්‍යවශ්‍ය සාධකයක්‌ බැවින් ද ජලය මූලික කරගත් සංස්‌කෘතියක්‌ බිහි වන්නට මෙය හේතු වී ඇත. බොහෝ ක්‍රියාකාරකම් එළි පහළියේ සිදු කරන්නට ඔවුන් පෙලඹී ඇත.

දේශගුණයේ ඇති වන වෙනස්‌කම් මෙලෙස එකිනෙකට වෙනස්‌ සංස්‌කෘතීන් බිහි කරන්නට හේතු වී ඇත. එනිසා එකිනෙකට වෙනස්‌ විටෙක පරස්‌පර විරෝධී සිතුම් පැතුම් පමණක්‌ නො ව චාරිත්‍ර වාරිත්‍ර ද හමු වෙයි. මේ වෙනස මෙරටේ බොහෝ දෙනකු තේරුම් නො ගෙන ඇති බව ඉතා සරල දෑවලින් පෙනී යයි. ඉහින් කනින් දාඩිය බේරෙන දහවලේ කරපටි ද කබා කුරුත්තා ද ඇඳ උජාරුවට යන මිනිසුන් මෙරටේ හමු වන්නේ පාරිසරික සහ දේශගුණික වෙනස තේරුම් නො ගන්නා බැවින් යෑයි සිතේ. මෙය මුළුමනින් ම විහිළුවක්‌ බවට පත් වී ඇත්තේ ඔවුන් ශිෂ්ට සම්පන්න බව මැනීමට යොදාගන්නා ප්‍රධාන නිර්ණයක්‌ බවට එවැනි දෑ පත්කරගැනීම ද හේතුවෙනි.

ආචාර්ය පත්මකුමාර ජයසිංහ

විදුපත්ඉරුව
11.01.2017


ඉකුත් සති අන්තය අතිශය කාර්යබහුල එකක්‌ විය. ඒ අන් කිසිවක්‌ නිසා නොව ගංවතුර උවදුරට ලක්‌ වූ කැලණි ගං මිටියාවතෙහි ජීවත් වන කොළඹ අවට ජනතාවට සිදු වූ හානිය තක්‌සේරු කිරීමේ දුෂ්කර කාර්යයක්‌ කරන්නට සිදු වීමයි. ජාතික ගොඩනැගිලි පර්යේෂණ ආයතනය සැම විට ම මෙවැනි අභියෝගාත්මක කාර්ය සදහා උර දෙන්නට සැදී පැහැදී සිටිනා නිසාත්, මෙවැනි දෑ පිළිබඳව ධනාත්මකව සිතනා පිරිසක්‌ එහිඇති හෙයිනුත් බොහෝ උද්යෝගිමත් ලෙස ද කාර්යශූර ලෙස ද මෙන්ම විනෝදාත්මකව ද එම සමීක්‌ෂණය සිදු කරන්නට හැකි වූ බව පැවසිය යුතු ය.

මේ ගංවතුර උවදුර සිදු වී බොහෝ කල් වුව ද පශ්චාත් ආපදා කළමනාකරණ කටයුතු නිසි පරිදි සිදු කරන්නට කඩිනම් වැඩපිළිවෙළක්‌ අදාළ වගකිවයුතු ආයතනවලට නොමැති වීම පිළිබඳව කණගාටු විය යුතුවාක්‌ මෙන්ම ඉතා වගකිවයුතු ලෙස ඔවුන් ගේ අවධානය ද මේ කෙරෙහි යොමු විය යුතු බව පැවසිය යුතු ය. මෙවැනි ආපදාවන්ට ලක්‌ ව අවතැන් වන ජනතාව උදෙසා බොහෝ ආධාර උපකාර මුල් ම කාලයේ ලැබෙනා මුත් කල් යත් ම ඔවුන් පිළිබඳ මතකය අමතක වන බැවින් ස්‌ථිරසාර විසඳුමක්‌ ඉතා කෙටි කලකින් ස්‌ථාපනය කළ යුතු ය. එවැනි වැඩපිළිවෙළක්‌ සැකසීම එතරම් අසීරු දෙයක්‌ නො වේ. මන්ද යත් ගං වතුර උවදුර මෙරටට අලුත් දෙයක්‌ නො වනා බැවිනි. සැම ගං වතුර ආපදා අවස්‌ථාවක දී ම ලබාගන්නා අත්දැකීම් ඊළඟ සිදුවීම කළමනාකරණය කරගැනීම සදහා යොදා නො ගැනීම ද මෙහි දී අවාසිදායක තත්ත්වයන් නිර්මාණය කරන බව සිහි තබාගත යුතු ය.

පසුගිය වසර බොහෝ ආපදා ගෙන දුන් වසරක්‌ විය. ස්‌වාභාවික සංසිද්ධීන් හේතුවෙන් හටගත් උපද්‍රව (Hazard) මේ බොහොමයක්‌ ආපදාවනට (Disasters) හේතු වූ බව පෙනී යයි. පසුගිය මැයි මාසයේ ක්‍රියාත්මක වූ අසාමාන්‍ය කාලගුණික විපර්යාසයන් නිසා ගංවතුර උවදුර සහ නාය අනතුරු ද කෑගල්ල, රත්නපුර සහ කොළඹ දිස්‌ත්‍රික්‌ක බෙහෙවින් ම කළඹවාලන්නට හේතු වූ බව රහසක්‌ නො වේ. ආපදා අවදානම අවම කිරීමේ (Disaster Risk Reduction) බොහෝ ක්‍රියාමාර්ග ගෙන තිබුණ ද ස්‌වාභාවික සංසිද්ධීන් නිසා ඇති වන උපද්‍රවයන් (Natural Hazard) හට අභියෝග කළ නොහැකි බව වරින් වර සිදු වන ආපදා මගින් අපට පෙන්වා දෙනු ලබන බව සිතිය හැකි ය.

ගංවතුර උවදුර පිළිබඳව පෙර සූදානමක්‌ තිබුණ ද මෙවර අනතුරට ලක්‌ වීම පිළිබඳව ජනතාවට ද යම් තරමකට දොස්‌ පැවරිය යුතු ය. විද්‍යාත්මක ක්‍රමවේද භාවිත කර සිදු කරන අනුමානයන් (Predictions) පිළිබඳව ජනතාව සතුටුදායක ලෙස ප්‍රතිචාර දැක්‌විය යුතු ය. මෙවර එලෙස නො කිරීමේ ප්‍රතිපල ඔවුන් පමණක්‌ නො ව අප ද භුක්‌ති විඳින බව කිව යුතු ය. යම් පිරිසක ගේ අත්තනෝමතික තීරණ මහජනතාව ගේ මුදල්හදල් පමණක්‌ නො ව බොහෝ පිරිසක ගේ කාලය ද කා දමන බව කිව යුතු ය. මෙවර සිදු වූ ගං වතුර උවදුරේ දී අදාළ ආයතන ලබා දුන් අනතුරු ඇඟවීම් අනුව ජනතාව ක්‍රියාත්මක වූවා නම් බොහොමයක්‌ අලාභ හානි අවම කරගන්නට තිබිණි.

මේ තත්ත්වය නාය උවදුර අවම කිරීමේ ව්‍යාපෘති කෙරෙහි ද ඉතා දරුණු ලෙස බලපාන බව පෙනී යයි. මේ වන විටත් නාය අනතුර සිදු විය හැකි යෑයි අනුමාන කරන ප්‍රදේශ හඳුනාගෙන ඇති අතර එම ප්‍රදේශ අධි අවදානම්, මාධ්‍ය අවදානම් සහ අඩු අවදානම් ලෙස කලාපකරණයට ලක්‌ කොට ඇත. එම ප්‍රදේශ සිතියම්ගත කර ඇත්තේ භූ විද්‍යාඥයන් ගේ ප්‍රබල සහ කැපී පෙනෙන මැදිහත් වීම මත වන අතර ඔවුන් කැප කළ කාලය පමණක්‌ නො ව වැය කර ඇති ධනය ද බොහෝ වෙයි. ඒ සදහා ජාතික ගොඩනැගිලි පර්යේෂණ සංවිධානයෙන් ලද ප්‍රමුඛ දායකත්වය අතිමහත් බව කිව යුතු ය. ඒ සියල්ල මහජනතාව ගේ මුදල් වෙයි. යම් ප්‍රදේශයක පාෂාණ වර්ගය සහ එහි ව්‍යqහාත්මක ලක්‌ෂණ, භූමියේ ආනතිය, ජලවහන රටාව යනාදී ප්‍රමුඛ කරුණු ගණනාවක්‌ කේන්ද්‍ර කොට සකසන ලද මේ සිතියම් සැකසීම සදහා භූ විද්‍යාත්මක දැනුම සහ ප්‍රායෝගික භාවිතය අතිශය වැදගත් වේ. ලංකාවේ මධ්‍යම කඳුකරය ඇතුළු දිස්‌ත්‍රික්‌ක 13ක්‌ සඳහා නිර්මාණය කරන ලද මේ සිතියම් සැම අදාළ පළාත් පාලන ආයතනයක්‌ වෙත ම ලබා දී ඇති අතර අවශ්‍ය වේ නම් යම් අයකුට ජාතික ගොඩනැගිලි පර්යේෂණ සංවිධනය වෙතින් ද ලබාගත හැකි ය. එහෙත් වැදගත් වන්නේ එම සිතියම් හමස්‌ පෙට්‌ටියේ දමා පරෙස්‌සම් කිරීම නො ව භාවිතයට ගැනීමයි.

මැයි මාසයේ සිදු වූ නාය ආපදා සමීක්‌ෂණ කටයුතුවල දී පෙනී ගිය කරුණක්‌ වන්නේ මේ සිතියම් පිළිබඳව ජනතාව ගේ ඇති අඩු දැනුවත්භාවයයි. එනිසා ම බොහොමයක්‌ ජනතාව නව නිවාස තැනීමේ දී මේ සිතියම් භාවිත කර තම ඉඩම පිළිබඳව තොරතුරු විග්‍රහ කර නො ගන්නා බව පෙනී යයි. නාය අවදානම ඇති දැනට නම් කර ඇති මේ දිස්‌ත්‍රික්‌ක 13හි ම බොහොමයක්‌ ජනතාව මේ පිළිබඳව දැනුවත් කර ඇතත් මෙවැනි දේ ඔවුන් ගේ ග්‍රහණයට හසු වී නොමැති බව විටෙක ප්‍රායෝගිකව ම පෙනී ගිය කරුණකි. එහෙත් පුදුමය වන්නේ සමහර පිරිසක්‌ ඉතා හොඳින් මේ තත්ත්වය ග්‍රහණය කරගෙන තිබීමයි. මෙවැනි අනතුරක්‌ සිදු වන අවස්‌ථාවල දී ඔවුන් ගේ ක්‍රියාකාරිත්වය ඉතා ප්‍රශංශනීය බව කිව යුතු ය. මෙහි ලා භූ විද්‍යාඥයන් ගේ කාර්යභාරය අතිශය තීරණාත්මක බව කිව යුතු ය. භූ විද්‍යාඥයන් හෝ ප්‍රබලව එම දැනුම ග්‍රහණය කරගත්තකුට හැර අන් අයකුට නාය ආපදා පිළිබඳ වූ මූලික සිද්ධාන්ත සාමාන්‍ය ජනතාවට පැහැදිලි කළ නොහැකි බව පිළිගත යුතු ය. ඔවුනට ඉතා යහපත් ලෙස පවතින සහ ඇති වන අවදානම පිළිබඳව මනා අවබෝධයක්‌ ලබා දිය හැකි ය.

ආචාර්ය පත්මකුමාර ජයසිංහ