24.02.2016
කුඩා කාලයේ අපි "හීන් සැරය" කියවා ඇත්තෙමු. අලින් ගැනත්, අලින්ට වන අකරතැබ්බ ගැනත් එයින් දැනගත්තෙමු. දැවැන්තයකු වුවත් කුඩා කටුස්‌සා ඉදිරියේ කෙතරම් අසරණ වන්නේ ද යන්නත්, ඇඟපතේ ශක්‌තියට වඩා මොළයේ ශක්‌තිය කෙතරම් ප්‍රබල ද යන්නත් අපි ඉන් ඉගෙනගත්තෙමු. කෙසේ වෙතත් හීන් සැරය කුඩා ළමයින්ට වන පරිසරය ගැනඉගෙන ගැනීමට ද උපකාරී වන ඉතා කදිම කතාන්දරයකි. හීන් සැරයේ විස්‌තර කෙරෙන්නේ අලින් ගේ කෙරුවාව ය. මෙවර විදුපත් ඉරුවෙන් කියන්නට යන්නේ ද අලින් ගේ ඉතා සුවිශේෂී කෙරුවාවක්‌ ගැන ය.
අලියෝ පස්‌ කති. ලංකාවේ අලින්ට ද මේ කතාව අදාළ ය. උඩවලවේ වෙසෙන අලි මේ සදහා රුසියෝ වෙති. දශක දෙකක පමණ කාලයක සිට මෙරට පර්යේෂකයෝ මේ පිළිබඳව උනන්දුවෙන් පසු වෙති.
නිරීක්‌ෂණවලින් වාර්තා වන්නේ අලින් මේ සදහා තම අඩවියේ සුවිශේෂී ස්‌ථාන තෝරාගෙන ඇති බවයි. තෙතමනය සහිත ස්‌ථාන ඒ අතර සුවිශේෂී වේ. තම පාදයෙන් ඇන පස්‌ කඩා හොඬයෙන් ගුලි කර තම මුව තුළට ඉතා කදිමට ඔබාගනී. අලින් ලිංග භේදයකින් තොර ව මේ කාරියේ යෙදෙන බව ය වාර්තා වන්නේ.
අලි ලුණු කෑමට ඉතා ප්‍රිය කරතිs. ඔවුහු ස්‌වාභාවිකව ලුණු පවතින ස්‌ථාන සොයාගෙන යති. මුහුදු වෙරළට යා නොහැක්‌කෝ ගොඩබිම ඇති ස්‌වාභාවික ලුණු නිධි සොයාගනිති. ලංකාවේ නො පැවතුණ ද පාෂාණිභූත වූ ලුණු නිධි ලෝකයේ සමහර රටවල හමු වේ. එයට අමතරව ද්විතීයික ක්‍රියාකාරිත්වයන්වලින් පැනනගින ලුණු ද පවතී. කෙන්යාවේ "කිතුම්" නම් විශාල ගල් ගුහාවක්‌ වෙයි. එය මීටර 200ක්‌ පමණ දිගු වන අතර උගන්ඩාව ආසන්නයට ම විහිද යයි. නිර්මාණය වී ඇත්තේ ගිනිකඳුවලින් ගලා ගිය ලාවා සිසිලනයෙනි. මෙය විද්‍යාඥයෝ ලාවා ගලා ගිය බටයක්‌ ලෙස ද හඳුන්වති. කෙන්යාවේ අලින් ලුණු හාරන්නට යන්නේ මේ ගල් ගුහාවට ය. මේ ගුහාවේ බිත්ති ලුණුවලින් පිරි පවතී. එහි යන අලි හොඩයෙන් ද දළවලින් ද ගසා ලුණු කුට්‌ටි කඩා ගනිsති. ඉතා අතීතයේ සිට මේ ක්‍රියාකාරිත්වය සිදු වන නිසා මේ ගුහාව විශාල වන්නට ද එය හේතුවක්‌ වන්නට ඇතැයි මතයක්‌ පවතී.
ලුණු කන අප්‍රිකානු අලින් ඒ සදහා අවස්‌ථාව සොයාගන්නේ ගුහාවලින් පමණක්‌ නො වේ. තමන් වෙසෙන අඩවියේ සුදුසු තැන තෝරාගැනීමට ඔවුහු දක්‌ෂයෝ ය. ලුණු වැනි ඛනිජවලින් අනූන පස්‌ ඇති තැන් ඔවුනට ගෝචර වෙයි.
අලින් ලුණු කන්නේ ඇයි? විද්‍යාඥයන් පවසන ආකාරයට ඒ ඔවුන් ගේ ඛනිජ අවශ්‍යතාව සපුරාගැනීමට ය. ඛනිජ අවශ්‍යතාව පැනනගින කල්හි ඔවුන් ස්‌වාභාවිකව ම ඒවා පවතින ස්‌ථාන කරා යොමු කරවන බව පෙනී යයි. එමෙන් ම තමනට අවශ්‍ය වන ඛනිජ පවතින ස්‌ථාන සොයාගැනීමේ සහජ හැකියාව මෙහි දී ඔවුනට ඉතා උපකාරී වන බව පෙනී යයි. ලුණු යනු සෝඩියම් ක්‌ලෝරයිඩ් නම් රසායනිකය බව ඔබ හොඳින් දනී. ලුණු මගින් ලබාගන්නේ "සෝඩියම්" බව ඔබට වැටහෙනු ඇත. එහෙත් එයට අමතර පොටෑසියම්, කැල්සියම්, මැග්නීසියම්, පොස්‌පරස්‌, මැන්ගනිස්‌ වැනි ඛනිජ ලවණ පමණක්‌ නො ව සෙලිනියම් වැනි දුලබ ඛනිජ ලවණ ද මේ ඔස්‌සේ ඔවුන් ලබාගන්නා බව පර්යේෂකයෝ පවසති. සමහර පර්යේෂකයන් පෙන්වා දෙන්නේ ගර්භණී ඇතින්නන් හට මේ ඛනිජ ලවණ අවශ්‍යතාව තදින් දැනෙන නිසා ඔවුන් වැඩිපුර මේ සදහා යොමු වන බවයි. කෙසේ වෙතත් මේ සදහා ඔවුන් පෙලඹෙන්නේ දෛනිකව ඔවුන් ලබාගන්නා ශාක ආහාර මගින් තම ඛනිජ ලවණ අවශ්‍යතාව සැපිරෙන්නේ නොමැති නිසා ය.
ලංකාවේ උඩවලව ප්‍රදේශයේ මට සංචාරය කරන්නට අවස්‌ථාවක්‌ ලැබුණු විටක අලින් පස්‌ කන ස්‌ථාන නිරීක්‌ෂණය කරන්නට අවස්‌ථාවක්‌ උදා විය. සමහර පර්යේෂකයන් පවසන ආකාරයට මෙහි අලින් පස්‌ බුදින්නේ ලවණ අවශ්‍යතාව සපුරාගැනීමට නම් නො වේ. ඒ විවිධ කොළ වර්ග, පොතු වර්ග ආහාරයට ගැනීමෙන් පසුව ආමාශයේ ඇති වන ජීර්ණ සංකුලතා සමනය කරගැනීමට බව ඔවුන් ගේ අදහස ය. ඔවුන් ගේ පර්යේෂණවලට අනුව පසෙහි එතරම් සැලකිය යුතු ලෙසකින් ඛනිජ ලවණ (salts) සාන්ද්‍රගත වීමක්‌ දක්‌නට නොමැති බව පෙනී යයි. එහෙත් මා ගේ නිරීක්‌ෂණවලට අනුව අලින් පස්‌ කන ස්‌ථානවල "ඛනිජ වර්ග (Minerals)" විශ්ලේෂණය කළ විට පෙනී ගියේ බොහොමයක්‌ ස්‌ථානවල ෙµල්ඩ්ස්‌පර් නම් ඛනිජය බහුල බවයි. මේ බොහොමයක්‌ ඛනිජ ස්‌ඵටික අර්ධ ජීර්ණයට ලක්‌ වූ ඒවා වන අතර ඒවායේ කැල්සියම් ලවණ බහුල ය. එම නිසා අප ගේ අදහස වන්නේ කැල්සියම් ලවණය වෙනුවෙන් මොවුන් පස්‌ බුදින බවයි. කෙසේ වෙතත් ඒ ආශ්‍රිත වෙනත් ලවණ ද ලබාගන්නවා විය හැකි ය.
හොඳින් නිරීක්‌ෂණය කළේa නම් යමකුට අලින් පමණක්‌ නො ව වෙනත් බොහොමයක්‌ වන සතුන් මේ ස්‌ථානවලට පැමිණ මෙලෙස පස්‌ බුදින බව දැක බලාගත හැකි ය. ඒ අතර මුවන්, ගෝනුන් වැනි සතුන් පමණක්‌ නො ව ගිරවුන් වැනි පක්‌ෂීන් ද වන බව වාර්තා වී ඇත. එයින් නිගමනය වන එක කරුණක්‌ නම් මේ ප්‍රදේශයේ සතුන්ට කිසියම් ආකාරයකට තමන් ලබාගන්නා ආහාරයෙන් කිසියම් ඛනිජයක්‌ නිසි පරිදි නො ලැබෙන බවයි.
මෙවැනි ආකාරයට ඛනිජ ලවණ අවශ්‍යතාව සපුරාගන්නේ සතුන් පමණක්‌ නො වේ. පැරැණි මිනිසුන් ද මෙවැනි ම ලෙස ඒ සදහා පස්‌ ආහාරයට ගත් බවට වාර්තා ඇත. මීට අදාළ පැරැණි ම වාර්තා හමු වන්aනේ අප්‍රිකාවෙනි. සැම්බියාව සහ ටැන්සානියාව අතර වූ ප්‍රාග් ඓතිහාසික පුරාවිද්‍යා කැණීමකින් තහවුරු වී ඇත්තේ එකල වූ හෝමෝ හැබිලිස්‌ නම් මානවයා කැල්සියම් අධික මැටි අනුභව කර ඇති බවයි. කාර්මීකරණයට පෙර බොහෝ රටවල මේ පුරුද්ද පැවැති අතර විශේෂයෙන් ම ගර්භණී කාන්තාවන් අතර බහුලව තිබූ සිරිතක්‌ බව සදහන් වෙයි. වර්තමානයේ නම් මිනිසුන්ට එවැනි අවශ්‍යතාවක්‌ පැන නො නගින්නේ හිඟ වන විට ලබාගැනීමට ඕනෑ තරම් විටමින් සහ ඛනිජ ඖෂධහල්වල පවතින බැවිනි.
ආචාර්ය පත්මකුමාර ජයසිංහ
No comments:
Post a Comment