රළු කළු ගල් සියුමැලි කල අයුරූ

පත්මෙගේ භූ විද්‍යා අන්දර  11

ආචාර්ය පත්මකුමාර ජයසිංහ

අතීත ශ්‍රී ලාංකිකයා කල පාෂාණ නිර්මිත ඉතා අපූරුය.විශ්මය ජනකය. බොහෝ දෙනෙකු අසන පානය වන්නේ මෙවන් වූ රළු පාෂාණ සුමට සුසිනිදු අගනා නිර්මාණ බවට පත්  කරන ලද්දේ කෙසේද යන්නයි. මේ පිළිබඳව දශක එකහමාරකට පමණ පෙර මධ්‍යම සන්ස්කුර්තික අරමුදලේ වැඩකළ අවධියේ මම ගවේෂණාත්මක පර්යේෂණයක් සිදුකලෙමි.

පාෂාණ නිර්මිත අනුරාධපුර යුගයේ ප්මන්ස්ක නොව ita පසුකාලීනව පොළොන්නරු, දඹදෙණි සහ යාපහුව යුග වලද ප්‍රමුඛ විය.  අනුරාධපුරයේ සහ පොළොන්නරුවේ සිදුකල ගවේෂණ වලින් තහවුරු වූයේ මේ සඳහා අවශ්‍ය පාෂාණ ලබා ගෙන ඇත්තේ ඒ ඒ ස්ථානවලින්ම බවයි. පාෂාණ නිර්මිත දක්නට ලැබෙන ස්ථාන අසල අසනන්යේ පාෂාණ උකහා ගත පතල් දක්නට ලැබේ. මෙය බොහෝ පුරාවිද්‍යා ස්ථාන වල දක්නට ලැබෙන සුලභ දෙයකි.  එනිසා ඔවුන් උකහාගෙන ඇත්තේ විපරිත පාෂාණ පමණක් බව ඉතා පැහැදිලිය.

නමුත් කිරිගරුඬ පාෂාණ වලින් කරන ලද නිර්මිත ද දක්නට ලැබෙන අතර ඒවා එම පාෂාණය මෙම ස්ථානවල නොමැති නිසා වෙනත් ප්‍රදේශයකින් ගෙන එන්නට ඇති බව පෙනී යයි. කිරිගරුඬ පාෂාණ විශේෂයන්ම භාවිතා කර ඇත්තේ අලංකරණය සඳහා වන අතර බුදු පිළිම වැනි උසස් නිරමාණ සඳහා බව පැහැදිලි වේ.

anuradhapuara යුගයේ සහ පොළොන්නරු යුගයේ පාෂාණ නෙලා ගැනීම සඳහා භාවිතා කර ඇත්තේ එකිනෙකට වෙනස් ක්‍රම වේද දෙකකි. අනුරාධපුර යුගයේ භෞතික ක්‍රම වේදයක් ප්‍රචලිතව තිබු බව තහවුරු වේ, යකඩ නියන් භාවිතයෙන් පාෂාණ වල සකසන ලද විදුම් කුහර තුලට යකඩ කුඥ්ඥ යොදා මිටි පහර දීමෙන් පාෂාණ පලා ගැනීම සහ නෙලා ගැනීම සිදුකර ඇත. මෙහි දී භාවිත කර ඇති විදුම් කුහර ඕවලාකාර හැඩයක් ගන්නා අතර ඉතා හොඳින් යකඩ කුඥ්ඥ හිර කල හැකි වේ.

පොළොන්නරු යුගයට එනවිට මෙම ක්‍රමය වෙනස් වී ඇති බව නිරීෂණය කළෙමි. විශේෂයන්ම විදුම් කුහර සෘජු කෝණාශ්‍රාකර හැඩයක් ගන්නා බව පෙනී යයි. මෙම හැඩය අනුව පැහැදිලිවන්නේ යකඩ කුඥ්ඥ මේ කාර්යය සඳහා භාවිත කිරීම අපහසු බවයි. එනම් පොළොන්නරු යුගයේ දී භෞතික ක්‍රම වේදය පසෙක ලා රසායනික ක්‍රමවේදයක් අනුගමනය කලේද යන්න සිතිය හැකි වේ, නමුත් මේ සඳහා තවත් කරුණු අනාවරණය කල යුතු අතර නිශ්චිත සාක්ෂි සොයාගත යුතුය. මෙය එක් විය හැක්කක් පමණි.

කෙසේ වෙතත් පාෂාණ වල සොබාවික පැලුම් තල සහ විබේධ පාෂාණ දෙපලු කිරීම සඳහා යොදාගත්තද නිතරම එය මත පිහිටා නැති බව ගවේෂණවලින් පැහැදිලි වේ, පැරණි ගල්වඩුවා නිදහසේ පාෂාණ පාලනය කල බව ඉතා හොඳ සාක්ෂි හමුවේ.