විද්‍යා වින්දන

  15.08.2021 උල්කා සහ උල්කෂ්මවල ඛණිජ සංයුතිය උල්කා සහ උල්කාෂ්ම යනු අභ්‍යවකාශ පාෂාණ කැබලි බව දැන් ඔබ ඉතා හොඳින් දන්නවා ඇති.   මෙමෙ භූ විද්‍යාත්මක ද්‍රවයන් සෑදී ඇත්තේ බොහෝ විට ඛණිජ වලින් බව ඔබට වැටහේවි. ඛණිජ යනු ඝන රසායනිකයන් බවත් ඒවාට කදිම ස්ඵටිකරූපි සොබාවයක් ඇති බවත් භූ විද්‍යාව හදාරන ඔබ වටහා ගත යුතුය. උල්කා ඛණිජ සංයුතිය රඳා පවතින්නේ ඒවායේ මුල් ද්‍රව්‍ය එනම් ග්‍රහකවල රසායනය මත පමණක් නොවේ. මේවා සැරිසරන විට පවතින පරිසරයේ උෂ්ණත්වය සහ පීඩනය ද මේ සඳහා හේතු වේ. පෘතුවි වායුගෝලයේ විදගෙන මෙලොවට පතිත වන උල්කා බොහොමයක් ඉතා අධික තාපයකට ගොදුරු වේ. එනිසා තාප විපරිතයට භාජනය වි විපරිත පාෂාන්වලට අවේනික ඛණිජ සමුච්චයක් බිහිකරන්නට සමත් වෙයි. එපමණක් නොව ගැටීමේදී ඇතිවන කම්පනයද ඇතිවන තාපයද මේවායේ ඛණිජ සමුච්චය තීරණය කරන්නට සමත්වෙයි. මේවනවිට උල්කාෂ්ම හැටදහසක් පමණ සොයාගෙන ඇති අතර ඒවා විශ්ලේෂණයෙන් ඛණිජ වර්ග 470ක් පමණ හඳුනාගෙන ඇත. මෙම ඛණිජ සමුච්චයට විවිධ ඛණිජ වර්ග අයත් වේ. ඒ අතර තනි මුලද්‍රව්‍යය, ලෝහ, සිලිකේට, පොස්පේට,   ඔක්සයිඩ, හයිද්‍රෝ;ක්සයිඩ, කාබයිඩ, සල්ෆයිඩ, සිලිසයිඩ, හේලයිඩ, ටෙලුරයිඩ, ඔක්සලේට, නයිට්