විදුපත්ඉරුව
අද ශීඝ්‍ර දියුණුවක්‌ අත් කරගෙන සිටින චීනය විසින්, හැටේ දශකයේ අග භාගයේ තම කෘෂිකර්මාන්තයේ අභිවෘද්ධිය උදෙසා, තෝරාගත් සතුන් හතර දෙනකු සමූලඝාතනය කරන්නට තීරණය කරන ලදි. මැස්‌සන් ද, මදුරුවන් ද, මීයන් ද සමග චීනයේ බහුලව වෙසෙන ගේ කුරුල්ලකු මේ පළිබෝධයන් හතර දෙනා විය. විශේෂයෙන් ම "යුරොපීය රුක්‌ ගේ කුරුල්ලා" ගැන චීන ආණ්‌ඩුවට වූයේ ඉතා කරදරකාරී හැඟීමකි. ඒ කිසිවක්‌ නිසා නො ව, ගණනයන්ට අනුව වසරක දී එක්‌ ගේ කුරුල්ලෙකු වී කිලෝ 4.5ක්‌ පමණ කා දමන නිසා ය. එමෙන් ම අවසානයේ දී මිලියනයක පමණ ගේ කුරුල්ලන් ගෙන් හානි වන්නේ මිනිසුන් 60,000ක ආහාර බව ද ගණනය කර තිබිණි. මිලියන සියයකට වැඩි ප්‍රමාණයක්‌ වූ ගේ කුරුල්ලන් හට චීනයේ මේ තීරණය නිසා ජීවිත පූජා කරන්නට සිදු විය.
චීන ආණ්‌ඩුවට වැරදුණු බව තේරුම් යැමට වැඩි කාලයක්‌ ගත නො වී ය. මේ ගේ කුරුල්ලන් කා දමන්නේ ධාන්‍ය පමණක් නො වන බවත් වගාවට හානි කරන අනෙකුත් කෘමීන් ද ඒ අතර වන බවත් ඔවුනට පසුව පැහැදිලි විය. එහෙත් ඒ වන විට ඔවුන් බොහෝ ප්‍රමාද වී තිබිණි. එනිසා අපේක්‌ෂා කළ ලාභය නො ව අවසානයේ දී ඔවුනට මුහුණ පෑමට සිදු වූයේ අනපේක්‌ෂිත අලාභයකට ය.
පරිසරයේ වෙසෙන සතුන් සහ ශාක අතර ඇත්තේ අපට සිතාගැනීමටවත් නොහැකි තරම් වූ කදිම සම්බන්ධතාවකි. ආහාර ජාලයේ එක පුරුකක්‌ ඉවත් කළ විට සමස්‌ත පද්ධතියේ ම සමතුලිත බව බිඳ වැටෙන්නේ එනිසා ය. ලෝක ඉතිහාසයේ මෙවන් සිදුවීම් තව බොහෝ ඇත. ඒ හැම දෙයකින් ම තුලිත පරිසරයක්‌ උදෙසා සොබාදහමේ ඇති සැම අංගයක ම වැදගත්කම කියා පායි.
මානව දියුණුවත් සමග ඒ හා සමගාමීව ඔවුනට සතුරු පළිබෝධයන් රැසක්‌ ද බිහි වන බව අමුතුවෙන් ඔබට විස්‌තර කළ යුතු නො වේ. ගම් නගර බිහි වත් ම සොබාවිකත්වය ඈත් වේ. එනිසා ම මේ පළිබෝධයන් වනසන ස්‌වාභාවික සතුරන් ද හිඟ වේ. නැත හොත් ස්‌වාභාවික සතුරන් නොමැති ම වේ. මේ අනුව අප ගේ ක්‍රියාකාරකම් ද ඔවුන් ගේ ශීඝ්‍ර වර්ධනයට රුකුල් දෙන බව පෙනෙයි.
මීයන් ද, කැරපොත්තන් ද, මැස්‌සන් ද, මදුරුවන් ද අප අත නො හැර ම මානව පරිසරයේ රැඳී සිටින සත්ත්ව කාණ්‌ඩ වෙයි. ඔවුන් ගෙන් අපට එල්ල වන උපද්‍රව සහ හානි නිසා බොහෝ ආර්ථික අලාභ සිදු වේ.
මේ අතරින් මීයන් ගෙන් සිදු වන හානිය ඉතා සුවිශේෂී වේ. වාර්තාවලට අනුව පාචනය, මී උණ, ජලභීතිකාව ඇතුළු ලෙඩ රෝග 34ක්‌ සදහා මීයන් හේතුකාරක වෙයි. ගණනය කර ඇති ආකාරයට වසරක දී මීයන් ගෙන් මානවයාට සිදු වන හානිය ඇමෙරිකානු ඩොලර් බිලියන 400ක්‌ පමණ වේ.
කලින් සදහන් කළ පරිදි මේ සදහා බොහෝ විට අනුබල දෙන්නේ අප ගේ නොසැලකිලිමත් ක්‍රියාකාරකම් බව බොහෝ දෙනකු නො දන්නවා ඇත. මීයන් ගේ ආගමනය වැඩි වන්නේ ගෙවල ඇතුළත ද පිටත ද ඉතා නිදහස්‌ ලෙස ද බහුල ලෙස ද ආහාර ලබාගැනීමට හැකි වීම නිසා ය. භාවිතයෙන් පසු ආහාර ක්‍රමවත්ව අසුරා නො තිබීම, ඉඳුල් ආහාර ක්‍රමවත්ව බැහැර නො කිරීම යනාදී පුරුදු මී ගහනය වැඩි කරන්නටත් අදාළ ස්‌ථානවලට ඔවුන් කැඳවීමටත් හේතු වේ.
කොළඹ සහ තදාසන්න ප්‍රදේශවල අඳුර වැටෙන විට පමණක් නො ව දහවල් කාලයේ දී ද ගොඩනැගිලි, කඩවල් සහ කුණු කාණු ආශ්‍රිත ව සැරිසරන මීයන් දුලබ දසුනක්‌ නො වේ.
මී උවදුරෙන් මිදීමට නොයෙකුත් උපක්‍රම භාවිත කරන මුත් ඒ එක්‌ ක්‍රමවේදයකින් හෝ නිසි ප්‍රතිඵල ලබාගැනීමට නොහැකි වී ඇති බව ද පෙනී යන කරුණකි. වර්තමානයේ මීයන් මර්දනයට බහුලව විෂ රසායනික ද්‍රව්‍ය භාවිත කෙරෙයි. මේ අතරින් "කූමරින්" (Coumarin) නම් වූ රසායනිකය භාවිත වන්නේ රුධිර ප්‍රතිකැටිකාරකයක්‌ (anticogulant) ලෙසිනි. මෙමගින් මීයන් හට හානි කළ හැකි බව සොයාගත් පසු මීයන් නැසීම සදහා පළිබෝධනාශකයක්‌ ලෙස භාවිත කරන්නට මිනිසුන් පෙලඹී ඇත. අනෙකුත් මී නාශක මෙන් නො ව මීයා ගේ මරණය ගෙන දෙන සාන්ද්‍රණය අත් කරගැනීම සදහා කිහිප වතාවක්‌ ම මේ රසායනිකය ශරීරගත විය යුතු ය. එමගින් අභ්‍යන්තර රුධිර වහනය වී මීයා මරණයට පත් වේ.
කොළඹ නගරවාසීන්ට මී උවදුරෙන් ගැලවීම සදහා කොළඹ නගර සභාව නොමිලේ රසායනිකය ලබා දෙන්නට තීරණය කර ඇත. එය එක්‌ අතකින් කෙතරම් හොඳ තීරණයක්‌ වුව ද අහිතකර පැති ද ඇති බව විමර්ශනය කළ යුතු ය. ලබා දෙන ප්‍රමාණය කොපමණ ද යන්න මෙහි දී ඉතා වැදගත් ය. එය නිශ්චය කරන්නේ කෙසේ ද? කොපමණ වතාවක්‌ ලබා දෙනවා ද? යන්න සැලකිය යුතු කරුණු ය. ඒ සියල්ල හා බැඳී පවතින්නේ නිකරුණේ කොපමණ ප්‍රමාණයක්‌ මේවා පරිසරයට එකතු වන්නේ ද යන්නයි. එමෙන් ම එම ප්‍රමාණය නැවත පරිසරයෙන් ඉවත් කළ හැකි ද යන්නත් ඉතා වැදගත් ප්‍රශ්නයකි. මේ විෂද්‍රව්‍ය භාවිතය නිසා ඉලක්‌කගත නො වන අය ද බලපෑමට ලක්‌ විය හැකි ය. ඒ අතර කුඩා දරුවන්, බල්ලන් සහ පූසන් වැනි සුරතල් සතුන්, මාළුන් වැනි ජලාශ්‍රිත සතුන් ද විශේෂයෙන් ම මීයන් මත යෑපෙන බස්‌සන් සහ උකුස්‌සන් වැනි කුරුල්ලන්, කබරගොයින් සහ සර්පයන් ද පමණක් නො ව එම ආහාර ජාලයේ ඉහළින් ඉන්නා අනෙකුත් සතුන් ද සිටිය හැකි ය. එලෙස වූ අවස්‌ථා ලොව නන් දෙසින් වාර්තා වෙයි. එපමණක්‌ නො ව මෙලෙස කුඩා ප්‍රදේශයකට ලබා දෙන පීඩනයෙන් මීයන් මර්දනය කෙතරම් දුරකට සාර්ථක ව කෙරෙයි ද යන්න ද ගැටලුසහගත ය.
මීයන් සමූලඝාතනයේ පසු ප්‍රතිඵල චීන ගේ කුරුල්ලන් ඝාතනය සේ ම නො සිතු අහිතකර ප්‍රතිපල ගෙන එන්නට බැරි නැත. එනිසා සමූලඝාතනය නො ව පාලනයකට ලක්‌ කිරීම වඩාත් යෝග්‍ය බව අප ගේ අදහස ය. ඒ සදහා සත්ත්වයා වෙත යොමු වීමට පළමුව අප ගේ අඩුපාඩු නිවැරැදි කරගත හැකි නම් මැනවි. විශේෂයෙන් ම නිසි පරිදි නිසි කල කාබනික අපද්‍රව්‍ය බැහැර කිරීම ඉතා වැදගත් ය. ආහාර අපතේ නො යෑවීම ද එහි එක්‌ වැදගත් පියවරකි.
ආචාර්ය පත්මකුමාර ජයසිංහ
Sunday, 11 November 2018
Tuesday, 23 October 2018
විදු පත් ඉරුව
23.03.2016
තම සුඛ විහරණය හා පැවැත්ම ගැන පමණක් ම මූලික කරගත් ගමනක්‌ යෙදී සිටින මානවයා තමා රැඳී සිටිනා ස්‌වාභාවික පරිසරය තම පෞද්ගලික නිර්මිතයක්‌ බවට පත් කරන්නේ අනෙකුත් ජීවීන් සහ ශාක ගැන තුට්‌ටුවකට වත් මායිම් කරමින් නො වේ. ඔහු ගේ එම ක්‍රියාකාරකම් නිසා පරිසරය විටෙක ඉතා වේගයෙන් ප්‍රතිචාර දක්‌වයි. විටෙක එය බොහෝ මන්දගාමී සහ දිගුකාලීන වේ. පරිසරය දිගුකාලීනව දක්‌වන ප්‍රතිචාර නිසා වුව ද අප අපහසුතාවට පත් වන්නේ ඒ වන විටත් එම ක්‍රියාවලිය බොහෝ දුර ක්‍රියාත්මක වී ඇති නිසා ය. ජීව විවිධත්වයට හානි වීම ද මිනිස්‌ ජීවිත අහිමි වීම ද පමණක් නො ව, අවසානයේ එම පරිසර තත්ත්ව යථා තත්ත්වයට පත් කරන්නට යන විට අධික මුදලක්‌ වැය කරන්නට ද සිදු වේ.
1956 වර්ෂයේ දී ජපානයේ මිනමටා ප්‍රදේශයේ "චිසෝ" සමාගමේ රෝහලට ඇතුළු වූ අවුරුදු පහක්‌ වයසැති දරුවාට ඇවිදීමේ සහ කතා කිරීමේ අපහසුතා ඇති ව තිබිණි. පසුව ඔහු ගේ සහෝදරියකට ද එම රෝගය වැළඳී රෝහල්ගත කරන ලද අතර, පසුව එම ප්‍රදේශයේ සිදු කරන ලද සමීක්‌ෂණයෙන්, එලෙස රෝගී වූ අට දෙනකු හමු විය. පැතිරී යන ආසාදන තත්ත්වයක්‌ ලෙස එකල මෙය හඳුන්වා දුන් අතර එමගින් ස්‌නායු පද්ධතියට හානි වන බව වෛද්‍යවරුන්ට පැහැදිලි වී තිබිණි. 1950 දී පමණ එම ප්‍රදේශයෙන් ම හඳුනාගැනුණු "බළල් නැටුම් රෝගය" (Cat dancing disease)ට බොහෝ සමාන වූ ලක්‌ෂණ මේ රෝගී වූ දරුවන් ද පෙන්වන බව සොයාගැනිණි.
කුමාමොටෝ සරසවියේ පර්යේෂකයන් විසින් සිදු කරන ලද අධ්‍යයනවල දී මිනමාටා මුහුදු තීරයේ ධීවර කර්මාන්තයේ යෙදුණු පවුල්වලින් රෝගීන් බහුලව වාර්තා වූ බව සොයාගන්නා ලදී. ඔවුන් ගේ ප්‍රධාන ආහාරය වූයේ මාළු සහ කරවල බව ද ඒවායේ අඩංගු කිසියම් රසායනික ද්‍රව්‍යයක්‌ මේ රෝගය සදහා හේතු විය හැකි බව ද පර්යේෂකයෝ විශ්වාස කළ හ. රෝගීන් ගේ හිසකෙස්‌ විශ්ලේෂණයට භාජන කළ අතර එහි දී රසදිය (Mucurry) සාන්ද්‍රගත වී ඇති බව ඔවුනට වාර්තා විය. මේ රෝගය සදහා හේතු වී ඇත්තේ රසදිය බව නිගමනය කළ අතර කෙලෙස රසදිය පරිසරයට එක්‌ වන්නේ ද යන්න බැලීම ඔවුන් ගේ ඊළඟ ඉලක්‌කය විය. මේ සදහා හේතු වන්නේ චිසෝ සමාගමෙන් කාලයක සිට බැහැර කරන අපද්‍රව්‍ය බව ද, එමගින් මිනමාටා මුහුදු බොක්‌ක වසර තිහක පමණ කාලයක සිට දූෂ්‍ය වී ඇති බව ද අනාවරණය විය.
පරිසරයේ රැෙදන රසදිය ජීවීන් ගේ ශරීර තුළට ඉතා පහසුවෙන් ඇතුළු වේ. ඒ ප්‍රධාන වශයෙන් ම ආහාර දාමය හරහා ය. ජෛව සංචයට ලක්‌ වන ලෝහයක්‌ වන රසදිය අවසානයේ දී
එක්‌රැස්‌ වන්නේ මිනිසා ගේ සිරුර තුළ ය. හානි කරන්නේ ප්‍රධාන වශයෙන් ම ස්‌නායු පද්ධතියට ය. සමායෝජනයේ අපහසුතාව, ඇස්‌ පෙනීමේ දුර්වලතා සහ අත්වල සහ පාවල ඉඳිකටු ඇනෙන්නාක්‌ මෙන් ඇති වන දැනීම් රසදිය විෂ වීමේ ලක්‌ෂණ වේ. "මෙතිල් මර්කරි" (Methyl Mucurry) නම් වූ රසායනිකය නිදහස්‌ කළ චිසෝ සමාගම හේතුවෙන් 2001 වන විට ජීවිත 1784ක්‌ බිලි වූ අතර මිනිසුන් 2265ක්‌ රෝගයට ගොදුරු විය. ඩොලර් මිලියන 86ක්‌ මිනිසුන් 10000ක්‌ අතර වන්දි ලෙස බෙදා දෙන්නට මේ සමාගමට සිදු වූ අතර එවැනි ම වූ විශාල මුදලක්‌ දූෂිත පරිසරය පිරිසිදු කිරීම සදහා වැය කිරීමට සිදු විය.
අමිහිරි මිනමාටා සිදුවීමේ මිහිරි අවසාන ප්‍රතිඵලය ලෙස 2013 ජනවාරි 19 දා ශ්‍රී ලංකාව ඇතුළු රටවල් 140ක්‌ එක්‌ ව රසදිය පරිසරයට එක්‌ නො කරන්නට එකඟ ව සම්මුතියකට අත්සන් කළ අතර එය "මිනමාටා සම්මුතිය" ලෙස හැඳින්වේ. මේ රටවල් අද වන විට රසදිය ජනනය කරන මානව ක්‍රියාකාරකම් නවතාලමින් විකල්ප සදහා යොමු වී තිබේ. එහෙත් තවමත් සමහර කටයුතු සහ කර්මාන්ත මානවයා ගේ දැඩි අවශ්‍යතාව මත ක්‍රියාත්මක වෙමින් තිබෙන බව නොරහසකි.
ඒ අතරින් ලොව රසදිය වායුගෝලයට නිදහස්‌ කිරීමට දායක වන ප්‍රධාන හේතුවක්‌ වන්නේ ගල් අඟුරු දහනයයි. ආසන්න වශයෙන් එය සියයට හැට පහක්‌ පමණ වන වේ. ස්‌වාභාවික පරිසරයේ (පාෂාණ තුළ) රසදිය හමු වන්නේ සිනබාර් (HgS) නම් වූ සල්ෆයිඩ ඛනිජයක්‌ ලෙස ය. ස්‌වාභාවික ජීර්ණය හේතුවෙන් රසදිය ඉතා සෙමෙන් පරිසරයට නිදහස්‌ වේ. ස්‌වාභාවික තත්ත්ව යටතේ දියරමය තත්ත්වයේ හමු වන ලොව එක ම ලෝහ වර්ගය වන්නේ ද රසදියයි. බොහෝ විට රත්රන් ලෝහය සමග එකට හමු වන ලෝහයක්‌ වන අතර එනිසා බොහොමයක්‌ රත්රන් පතල්වල දී ඉවත ලන පස්‌ සහ ගල් සමග මිශ්‍ර ව පරිසරයට නිදහස්‌ වේ. එය ප්‍රමාණිකව සියයට එකොළහක්‌ පමණ වේ. යකඩ නො වන ලෝහ වර්ග නිස්‌සාරණයේ දී ද, යකඩ නිස්‌සාරණයේ දී ද, සිමෙන්ති නිෂ්පාදනයේ දී ද, කෝස්‌ටික්‌ සෝඩා නිෂ්පාදනයේ දී ද පරිසරයට රසදිය නිදහස්‌ වන බව වාර්තා වේ. එපමණක්‌ නො ව රත්රන් කර්මාන්තයේ දී ද රසදිය භාවිත වන අතර එම කර්මාන්තයේ යෙදෙන්නන් පහසුවෙන් රසදිය විෂ වීමට ලක්‌ විය හැකි ය.
වර්තමානයේ ශ්‍රී ලංකාව තුළ රසදිය රත්රන් කර්මාන්තය සදහා භාවිත වන අතර අප භාවිත කරන ෆ්ලෝරසන්ට්‌ විදුලි බුබුළ තුළ ද රසදිය අඩංගු වේ. LED නිෂ්පාදන පැමිණි නිසා ඒවා භාවිතයෙන් ක්‍රමයෙන් ඉවත් වන මුත් තවමත් රට තුළ එම විදුලි බුබුළු සංසරණය වෙමින් පවතී. එනිසා තම ගෙවල, කාර්යාල හා කර්මාන්තශාලාවල එම බල්බ ඇත්නම් ඉතා පරීක්‌ෂාකාරී ව විධිමත් ව බැහැර කළ යුතු ව ඇත. උෂ්ණත්වමානවල ද රුධිර පීඩනමානවල ද රසදිය භාවිත වන බව අපි සැවොම දනිමු. එහෙත් අද වන විට ආජන්ටිනාව, ඔස්‌ටි්‍රයාව, පිලිපීනය, එංගලන්තය සහ ඇමෙරිකාව වැනි රටවල් සම්පූර්ණයෙන් ම මේවා භාවිතයෙන් ඉවත් වී ඇත. කෙසේ වෙතත් ශ්‍රී ලංකාව තවමත් සම්මුතියට අත්සන් කළ තැන ම ද යන්න සැලකිය යුතු කරුණකි.
ආචාර්ය පත්මකුමාර ජයසිංහ
23.03.2016
තම සුඛ විහරණය හා පැවැත්ම ගැන පමණක් ම මූලික කරගත් ගමනක්‌ යෙදී සිටින මානවයා තමා රැඳී සිටිනා ස්‌වාභාවික පරිසරය තම පෞද්ගලික නිර්මිතයක්‌ බවට පත් කරන්නේ අනෙකුත් ජීවීන් සහ ශාක ගැන තුට්‌ටුවකට වත් මායිම් කරමින් නො වේ. ඔහු ගේ එම ක්‍රියාකාරකම් නිසා පරිසරය විටෙක ඉතා වේගයෙන් ප්‍රතිචාර දක්‌වයි. විටෙක එය බොහෝ මන්දගාමී සහ දිගුකාලීන වේ. පරිසරය දිගුකාලීනව දක්‌වන ප්‍රතිචාර නිසා වුව ද අප අපහසුතාවට පත් වන්නේ ඒ වන විටත් එම ක්‍රියාවලිය බොහෝ දුර ක්‍රියාත්මක වී ඇති නිසා ය. ජීව විවිධත්වයට හානි වීම ද මිනිස්‌ ජීවිත අහිමි වීම ද පමණක් නො ව, අවසානයේ එම පරිසර තත්ත්ව යථා තත්ත්වයට පත් කරන්නට යන විට අධික මුදලක්‌ වැය කරන්නට ද සිදු වේ.
1956 වර්ෂයේ දී ජපානයේ මිනමටා ප්‍රදේශයේ "චිසෝ" සමාගමේ රෝහලට ඇතුළු වූ අවුරුදු පහක්‌ වයසැති දරුවාට ඇවිදීමේ සහ කතා කිරීමේ අපහසුතා ඇති ව තිබිණි. පසුව ඔහු ගේ සහෝදරියකට ද එම රෝගය වැළඳී රෝහල්ගත කරන ලද අතර, පසුව එම ප්‍රදේශයේ සිදු කරන ලද සමීක්‌ෂණයෙන්, එලෙස රෝගී වූ අට දෙනකු හමු විය. පැතිරී යන ආසාදන තත්ත්වයක්‌ ලෙස එකල මෙය හඳුන්වා දුන් අතර එමගින් ස්‌නායු පද්ධතියට හානි වන බව වෛද්‍යවරුන්ට පැහැදිලි වී තිබිණි. 1950 දී පමණ එම ප්‍රදේශයෙන් ම හඳුනාගැනුණු "බළල් නැටුම් රෝගය" (Cat dancing disease)ට බොහෝ සමාන වූ ලක්‌ෂණ මේ රෝගී වූ දරුවන් ද පෙන්වන බව සොයාගැනිණි.
කුමාමොටෝ සරසවියේ පර්යේෂකයන් විසින් සිදු කරන ලද අධ්‍යයනවල දී මිනමාටා මුහුදු තීරයේ ධීවර කර්මාන්තයේ යෙදුණු පවුල්වලින් රෝගීන් බහුලව වාර්තා වූ බව සොයාගන්නා ලදී. ඔවුන් ගේ ප්‍රධාන ආහාරය වූයේ මාළු සහ කරවල බව ද ඒවායේ අඩංගු කිසියම් රසායනික ද්‍රව්‍යයක්‌ මේ රෝගය සදහා හේතු විය හැකි බව ද පර්යේෂකයෝ විශ්වාස කළ හ. රෝගීන් ගේ හිසකෙස්‌ විශ්ලේෂණයට භාජන කළ අතර එහි දී රසදිය (Mucurry) සාන්ද්‍රගත වී ඇති බව ඔවුනට වාර්තා විය. මේ රෝගය සදහා හේතු වී ඇත්තේ රසදිය බව නිගමනය කළ අතර කෙලෙස රසදිය පරිසරයට එක්‌ වන්නේ ද යන්න බැලීම ඔවුන් ගේ ඊළඟ ඉලක්‌කය විය. මේ සදහා හේතු වන්නේ චිසෝ සමාගමෙන් කාලයක සිට බැහැර කරන අපද්‍රව්‍ය බව ද, එමගින් මිනමාටා මුහුදු බොක්‌ක වසර තිහක පමණ කාලයක සිට දූෂ්‍ය වී ඇති බව ද අනාවරණය විය.
පරිසරයේ රැෙදන රසදිය ජීවීන් ගේ ශරීර තුළට ඉතා පහසුවෙන් ඇතුළු වේ. ඒ ප්‍රධාන වශයෙන් ම ආහාර දාමය හරහා ය. ජෛව සංචයට ලක්‌ වන ලෝහයක්‌ වන රසදිය අවසානයේ දී
එක්‌රැස්‌ වන්නේ මිනිසා ගේ සිරුර තුළ ය. හානි කරන්නේ ප්‍රධාන වශයෙන් ම ස්‌නායු පද්ධතියට ය. සමායෝජනයේ අපහසුතාව, ඇස්‌ පෙනීමේ දුර්වලතා සහ අත්වල සහ පාවල ඉඳිකටු ඇනෙන්නාක්‌ මෙන් ඇති වන දැනීම් රසදිය විෂ වීමේ ලක්‌ෂණ වේ. "මෙතිල් මර්කරි" (Methyl Mucurry) නම් වූ රසායනිකය නිදහස්‌ කළ චිසෝ සමාගම හේතුවෙන් 2001 වන විට ජීවිත 1784ක්‌ බිලි වූ අතර මිනිසුන් 2265ක්‌ රෝගයට ගොදුරු විය. ඩොලර් මිලියන 86ක්‌ මිනිසුන් 10000ක්‌ අතර වන්දි ලෙස බෙදා දෙන්නට මේ සමාගමට සිදු වූ අතර එවැනි ම වූ විශාල මුදලක්‌ දූෂිත පරිසරය පිරිසිදු කිරීම සදහා වැය කිරීමට සිදු විය.
අමිහිරි මිනමාටා සිදුවීමේ මිහිරි අවසාන ප්‍රතිඵලය ලෙස 2013 ජනවාරි 19 දා ශ්‍රී ලංකාව ඇතුළු රටවල් 140ක්‌ එක්‌ ව රසදිය පරිසරයට එක්‌ නො කරන්නට එකඟ ව සම්මුතියකට අත්සන් කළ අතර එය "මිනමාටා සම්මුතිය" ලෙස හැඳින්වේ. මේ රටවල් අද වන විට රසදිය ජනනය කරන මානව ක්‍රියාකාරකම් නවතාලමින් විකල්ප සදහා යොමු වී තිබේ. එහෙත් තවමත් සමහර කටයුතු සහ කර්මාන්ත මානවයා ගේ දැඩි අවශ්‍යතාව මත ක්‍රියාත්මක වෙමින් තිබෙන බව නොරහසකි.
ඒ අතරින් ලොව රසදිය වායුගෝලයට නිදහස්‌ කිරීමට දායක වන ප්‍රධාන හේතුවක්‌ වන්නේ ගල් අඟුරු දහනයයි. ආසන්න වශයෙන් එය සියයට හැට පහක්‌ පමණ වන වේ. ස්‌වාභාවික පරිසරයේ (පාෂාණ තුළ) රසදිය හමු වන්නේ සිනබාර් (HgS) නම් වූ සල්ෆයිඩ ඛනිජයක්‌ ලෙස ය. ස්‌වාභාවික ජීර්ණය හේතුවෙන් රසදිය ඉතා සෙමෙන් පරිසරයට නිදහස්‌ වේ. ස්‌වාභාවික තත්ත්ව යටතේ දියරමය තත්ත්වයේ හමු වන ලොව එක ම ලෝහ වර්ගය වන්නේ ද රසදියයි. බොහෝ විට රත්රන් ලෝහය සමග එකට හමු වන ලෝහයක්‌ වන අතර එනිසා බොහොමයක්‌ රත්රන් පතල්වල දී ඉවත ලන පස්‌ සහ ගල් සමග මිශ්‍ර ව පරිසරයට නිදහස්‌ වේ. එය ප්‍රමාණිකව සියයට එකොළහක්‌ පමණ වේ. යකඩ නො වන ලෝහ වර්ග නිස්‌සාරණයේ දී ද, යකඩ නිස්‌සාරණයේ දී ද, සිමෙන්ති නිෂ්පාදනයේ දී ද, කෝස්‌ටික්‌ සෝඩා නිෂ්පාදනයේ දී ද පරිසරයට රසදිය නිදහස්‌ වන බව වාර්තා වේ. එපමණක්‌ නො ව රත්රන් කර්මාන්තයේ දී ද රසදිය භාවිත වන අතර එම කර්මාන්තයේ යෙදෙන්නන් පහසුවෙන් රසදිය විෂ වීමට ලක්‌ විය හැකි ය.
වර්තමානයේ ශ්‍රී ලංකාව තුළ රසදිය රත්රන් කර්මාන්තය සදහා භාවිත වන අතර අප භාවිත කරන ෆ්ලෝරසන්ට්‌ විදුලි බුබුළ තුළ ද රසදිය අඩංගු වේ. LED නිෂ්පාදන පැමිණි නිසා ඒවා භාවිතයෙන් ක්‍රමයෙන් ඉවත් වන මුත් තවමත් රට තුළ එම විදුලි බුබුළු සංසරණය වෙමින් පවතී. එනිසා තම ගෙවල, කාර්යාල හා කර්මාන්තශාලාවල එම බල්බ ඇත්නම් ඉතා පරීක්‌ෂාකාරී ව විධිමත් ව බැහැර කළ යුතු ව ඇත. උෂ්ණත්වමානවල ද රුධිර පීඩනමානවල ද රසදිය භාවිත වන බව අපි සැවොම දනිමු. එහෙත් අද වන විට ආජන්ටිනාව, ඔස්‌ටි්‍රයාව, පිලිපීනය, එංගලන්තය සහ ඇමෙරිකාව වැනි රටවල් සම්පූර්ණයෙන් ම මේවා භාවිතයෙන් ඉවත් වී ඇත. කෙසේ වෙතත් ශ්‍රී ලංකාව තවමත් සම්මුතියට අත්සන් කළ තැන ම ද යන්න සැලකිය යුතු කරුණකි.
ආචාර්ය පත්මකුමාර ජයසිංහ
Thursday, 11 October 2018
විදු පත් ඉරුව
16.03.2016
ඉරුදින මුළු රටේ ම සිදු වූ විදුලිය ඇණහිටීම නිසා සැවොම අපහසුතාවට පත් වුණා. බොහොමයක්‌ අත්‍යවශ්‍ය කටයුතු සැලකිය යුතු ලෙස එයින් බලපෑමට ලක්‌ වුණා. මේ දිනවල පවතින අධික උණුසුමත් සමග මේ තත්ත්වය තවත් උත්සන්න වන බව අමුතුවෙන් කියන්න අවශ්‍ය නැහැ නේ.
හදිසි අවශ්‍යතාවක දී විදුලි සැපයුම යථා තත්ත්වයට පත් වන තෙක්‌ ඒ වෙනුවෙන් වූ විකල්පයක්‌ තවමත් අප රටේ නිර්මාණය වෙලා නැහැ. එක්‌ එක්‌ ආයතන සහ ඒක පුද්ගල පාරිභෝජනය සදහා කුඩා විදුලි ජනකයන් භාවිත කළත් සමස්‌තය සදහා එය වඩා හොඳ විකල්පයක්‌ වී නැහැ.
කෙසේ වෙතත් පෙනී යන කරුණ වන්නේ රටේ සමස්‌ත විදුලි සැපයුම් පද්ධතිය ම යාවත්කාලීන විය යුතු ව ඇති බවයි. නවීන තාක්‌ෂණික ක්‍රමවේදයන් භාවිත කළ යුතු මේ කටයුත්ත සදහා බලධාරීන් ගේ අවධානය කඩිනමින් යොමු කළ යුතු ව තිබෙනවා. එසේ නො වුණොත් මෙවැනි තත්ත්වයන්ට අපට දිගින් දිගට ම මුහුණු දීමට සිදු වේ වි.
ප්‍රාදේශීයව බල ගැන්විය හැකි මෙන්ම අවශ්‍ය විටෙක මධ්‍යම යාන්ත්‍රණයෙන් මිදී ප්‍රාදේශීයව විදුලිය සැපයිය හැකි ක්‍රමවේදයක්‌ හෝ යාන්ත්‍රණයක්‌ ස්‌ථාපිත කළ හැකි නම් මෙවැනි බිඳ වැටීම්වලට පහසුවෙන් මුහුණ දිය හැකි බව අප ගේ හැඟීමයි.
මේ වන විටත් රටේ බොහොමයක්‌ ජල මූලාශ්‍ර බලශක්‌ති ජනනය සදහා භාවිතයට ගෙන ඇති අතර එමගින් සපිරිය හැකි විදුලි අවශ්‍යතාවය සීමාසහිතයි. නුදුරු අනාගතයේ දිනෙක මූලික ශක්‌ති ප්‍රභවයන් විය යුතු නමුත් දැනට විකල්ප ක්‍රමවේදයන් වන සුනිත්‍ය බලශක්‌තීන් කෙරෙහි අවධානය යොමු වී ඇති මුත් එහි ද භාවිතයේ දී යම් යම් සීමාකාරී තත්ත්වයන් ඇති බව බලධාරීන් පවසනවා. වඩාත් ශක්‌තිමත් ව එවැනි ශක්‌තීන් භාවිත කිරීමට සුදුසු යාන්ත්‍රණයක්‌ බලගැන්විය යුතුයි. නැත හොත් සිදු වන්නේ ගල් අඟුරු සහ ඩීසල් වැනි භාවිතයන් සදහා රට දිගින් දිගට ම යොමු වීමයි. රටෙහි ආර්ථිකයට එය එතරම් සුබදායි තත්ත්වයක්‌ නො වේ. එමෙන් ම පාරිසරිකව ගත්තත් කොහෙත් ම හිතකර තත්ත්වයක්‌ නො වේ. හරිතාගාර ආචරණය සවිමත් කරන මෙවැනි බලාගාර එහෙයින් ලොවට වක්‍ර ව සිදු කරන්නේ බලවත් හානියක්‌. දැනටමත් ඔබ අප දන්නා පරිදි නොරොච්චෝලේ ගල් අඟුරු බලාගාරය ඉදි වන්නේ මෙරටෙහි ශක්‌ති අවශ්‍යතාවේ අඩුව සැපිරීමට වුවත් නිසි තාක්‌ෂණය සහ පිරිසිදු ගල් අඟුරු නො යෙදීම වැනි කරුණු විවිධ පාරිසරික ගැටලු ඇති කිරීමට හේතු වී තිබෙනවා. කෙසේ වෙතත් මෙවැනි ගල් අඟුරු බලාගාර කිහිපයක්‌ ම මෙරටෙහි ස්‌ථාපිත කිරීමට මේ වන විටත් යෝජනා කර ඇති බව සැළයි.
අප හොඳින් දන්නා පරිදි "සුපිරිසිදු ගල් අඟුරු" භාවිත නො කිරීම සල්ෆර් ඩයොක්‌සයිඩ් වැනි ආම්ලික වායුන් වායුගෝලයට මුක්‌ත කිරීමට හේතුවක්‌. එය වැඩි කල් නො ගොසින් ම අම්ල වැසි ඇති කිරීමටත් එනිසා ම ප්‍රබල ලෙස ජීවීන් ප්‍රමුඛ සමස්‌ත පරිසරයට ම හානි කරන්නටත් හේතු වනවා. විද්‍යාඥයන් ගේ පර්යේෂණ සහ සමීක්‌ෂණවලට අනුව ගල් අඟුරු භාවිතය ආම්ලික වායුන් පමණක් නො ව රසදිය වැනි බැර ලෝහ ද පරිසරයට එකතු කිරීමට හේතු වන තවත් ප්‍රබල ක්‍රියාදාමයක්‌. මේ සදහා ප්‍රධානව හේතු වන්නේ ගල් අඟුරු බිහි වීමේ දී සාන්ද්‍රගත වන රසායනිකයන් දහනය සහ සංචිත වීමයි. ගල් අඟුරු බිහි වන්නේ මිහි මත කලක දී තිබූ වනාන්තර, අවසාදිත මගින් වැසී ගොස්‌ කාලයක්‌ ගත වන විට සිදු වන උෂ්ණත්ව පීඩන වෙනස්‌ වීම හේතුවෙන් ඇති වන රසායනික වෙනස්‌ වීමකින් .එහි දී ශාකවල වූ සමහර බැර ලෝහ සහ සල්ෆර් වැනි රසායනිකයන් ගල් අඟුරු තුළ එක්‌ රැස්‌ වනවා.
ආචාර්ය පත්මකුමාර ජයසිංහ
16.03.2016
ඉරුදින මුළු රටේ ම සිදු වූ විදුලිය ඇණහිටීම නිසා සැවොම අපහසුතාවට පත් වුණා. බොහොමයක්‌ අත්‍යවශ්‍ය කටයුතු සැලකිය යුතු ලෙස එයින් බලපෑමට ලක්‌ වුණා. මේ දිනවල පවතින අධික උණුසුමත් සමග මේ තත්ත්වය තවත් උත්සන්න වන බව අමුතුවෙන් කියන්න අවශ්‍ය නැහැ නේ.
හදිසි අවශ්‍යතාවක දී විදුලි සැපයුම යථා තත්ත්වයට පත් වන තෙක්‌ ඒ වෙනුවෙන් වූ විකල්පයක්‌ තවමත් අප රටේ නිර්මාණය වෙලා නැහැ. එක්‌ එක්‌ ආයතන සහ ඒක පුද්ගල පාරිභෝජනය සදහා කුඩා විදුලි ජනකයන් භාවිත කළත් සමස්‌තය සදහා එය වඩා හොඳ විකල්පයක්‌ වී නැහැ.
කෙසේ වෙතත් පෙනී යන කරුණ වන්නේ රටේ සමස්‌ත විදුලි සැපයුම් පද්ධතිය ම යාවත්කාලීන විය යුතු ව ඇති බවයි. නවීන තාක්‌ෂණික ක්‍රමවේදයන් භාවිත කළ යුතු මේ කටයුත්ත සදහා බලධාරීන් ගේ අවධානය කඩිනමින් යොමු කළ යුතු ව තිබෙනවා. එසේ නො වුණොත් මෙවැනි තත්ත්වයන්ට අපට දිගින් දිගට ම මුහුණු දීමට සිදු වේ වි.
ප්‍රාදේශීයව බල ගැන්විය හැකි මෙන්ම අවශ්‍ය විටෙක මධ්‍යම යාන්ත්‍රණයෙන් මිදී ප්‍රාදේශීයව විදුලිය සැපයිය හැකි ක්‍රමවේදයක්‌ හෝ යාන්ත්‍රණයක්‌ ස්‌ථාපිත කළ හැකි නම් මෙවැනි බිඳ වැටීම්වලට පහසුවෙන් මුහුණ දිය හැකි බව අප ගේ හැඟීමයි.
මේ වන විටත් රටේ බොහොමයක්‌ ජල මූලාශ්‍ර බලශක්‌ති ජනනය සදහා භාවිතයට ගෙන ඇති අතර එමගින් සපිරිය හැකි විදුලි අවශ්‍යතාවය සීමාසහිතයි. නුදුරු අනාගතයේ දිනෙක මූලික ශක්‌ති ප්‍රභවයන් විය යුතු නමුත් දැනට විකල්ප ක්‍රමවේදයන් වන සුනිත්‍ය බලශක්‌තීන් කෙරෙහි අවධානය යොමු වී ඇති මුත් එහි ද භාවිතයේ දී යම් යම් සීමාකාරී තත්ත්වයන් ඇති බව බලධාරීන් පවසනවා. වඩාත් ශක්‌තිමත් ව එවැනි ශක්‌තීන් භාවිත කිරීමට සුදුසු යාන්ත්‍රණයක්‌ බලගැන්විය යුතුයි. නැත හොත් සිදු වන්නේ ගල් අඟුරු සහ ඩීසල් වැනි භාවිතයන් සදහා රට දිගින් දිගට ම යොමු වීමයි. රටෙහි ආර්ථිකයට එය එතරම් සුබදායි තත්ත්වයක්‌ නො වේ. එමෙන් ම පාරිසරිකව ගත්තත් කොහෙත් ම හිතකර තත්ත්වයක්‌ නො වේ. හරිතාගාර ආචරණය සවිමත් කරන මෙවැනි බලාගාර එහෙයින් ලොවට වක්‍ර ව සිදු කරන්නේ බලවත් හානියක්‌. දැනටමත් ඔබ අප දන්නා පරිදි නොරොච්චෝලේ ගල් අඟුරු බලාගාරය ඉදි වන්නේ මෙරටෙහි ශක්‌ති අවශ්‍යතාවේ අඩුව සැපිරීමට වුවත් නිසි තාක්‌ෂණය සහ පිරිසිදු ගල් අඟුරු නො යෙදීම වැනි කරුණු විවිධ පාරිසරික ගැටලු ඇති කිරීමට හේතු වී තිබෙනවා. කෙසේ වෙතත් මෙවැනි ගල් අඟුරු බලාගාර කිහිපයක්‌ ම මෙරටෙහි ස්‌ථාපිත කිරීමට මේ වන විටත් යෝජනා කර ඇති බව සැළයි.
අප හොඳින් දන්නා පරිදි "සුපිරිසිදු ගල් අඟුරු" භාවිත නො කිරීම සල්ෆර් ඩයොක්‌සයිඩ් වැනි ආම්ලික වායුන් වායුගෝලයට මුක්‌ත කිරීමට හේතුවක්‌. එය වැඩි කල් නො ගොසින් ම අම්ල වැසි ඇති කිරීමටත් එනිසා ම ප්‍රබල ලෙස ජීවීන් ප්‍රමුඛ සමස්‌ත පරිසරයට ම හානි කරන්නටත් හේතු වනවා. විද්‍යාඥයන් ගේ පර්යේෂණ සහ සමීක්‌ෂණවලට අනුව ගල් අඟුරු භාවිතය ආම්ලික වායුන් පමණක් නො ව රසදිය වැනි බැර ලෝහ ද පරිසරයට එකතු කිරීමට හේතු වන තවත් ප්‍රබල ක්‍රියාදාමයක්‌. මේ සදහා ප්‍රධානව හේතු වන්නේ ගල් අඟුරු බිහි වීමේ දී සාන්ද්‍රගත වන රසායනිකයන් දහනය සහ සංචිත වීමයි. ගල් අඟුරු බිහි වන්නේ මිහි මත කලක දී තිබූ වනාන්තර, අවසාදිත මගින් වැසී ගොස්‌ කාලයක්‌ ගත වන විට සිදු වන උෂ්ණත්ව පීඩන වෙනස්‌ වීම හේතුවෙන් ඇති වන රසායනික වෙනස්‌ වීමකින් .එහි දී ශාකවල වූ සමහර බැර ලෝහ සහ සල්ෆර් වැනි රසායනිකයන් ගල් අඟුරු තුළ එක්‌ රැස්‌ වනවා.
ආචාර්ය පත්මකුමාර ජයසිංහ
Tuesday, 2 October 2018
විදු පත් ඉරුව
09.03.2016
පසුගිය සතියේ අප කතා කළේ ලෝකයේ උතුර දකුණ මාරු වීම පිළිබඳව ය. මේ සතියේ කතා කරන්නට වන්නේ ශ්‍රී ලංකාවේ මිනිසුන්ට උතුර දකුණ මාරු වීම සම්බන්ධව ය. කුලියාපිටියේ දරුවාට තවමත් පාසලක්‌ ලැබී නොමැත. බටහිර වෛද්‍යවරු අදාළ රෝගය ගැන ඉතා හොඳින් දන්නා ඇත්තෝ වෙති. එනිසා ඔවුන් ගේ වදන් පිළිබඳව සැකයක්‌ ඇති කරගැනීමට අවශ්‍ය නො වේ. වසර ගණනාවක්‌ තිස්‌සේ මේ රෝගය පිළිබඳව ඔවුන් විවිධ පර්යේෂණ සිදු කර ඇත. රෝගය පැතිරෙන්නේ කවරාකාරයෙන් දැයි ඔවුන් ඉතා හොඳින් මේ වන විට පැහැදිලි කර ඇත. අපට පෙනී යන ආකාරයකට මේ කරුණු සමාජගත වීමේ දී කිසියම් අඩුපාඩුවක්‌ ඇති වී ඇති බව සිතේ. සම්පූර්ණ විස්‌තරය විධිමත් ව සමාජගත නො වී යම් කරුණු පමණක් ජනතා සිත් සතන් තුළ පැළපදියම් වීමට හේතුව කුමක්‌ ද යන්න අප සොයා බැලිය යුතු ය.
පැහැදිලි සත්‍යයක්‌ ඇත. ඒ ජනතාව සමග ගනුදෙනු කිරීම පහසු නැති බවයි. විවිධාකාරයේ දැනුම් මට්‌ටම් ඇත්තන් විසීමත්, ඔවුන් දැනුම ග්‍රහණය කරගන්නේ විවිධ මට්‌ටම්වලින් වීමත් මේ සදහා ප්‍රධාන හේතුවකි. මෙලෙස ලබාගන්නා දැනුම තම මනෝභාවය තුළ හිඳිමින් ම විශ්ලේෂණය කරන්නට පෙලඹෙන ජනතාව කෙළවර නිගමනය කරන්නේ අප කිසිවකු බලාපොරොත්තු නො වූ ආකාරයට ය. වෛද්‍යවරුන් රෝගය ගැන ඉතා හොඳින් පැහැදිලි කළ පසු ද එය පිළිගැනීමට එම ජනතාව අපොහොසත් වීමෙන් මේ බව මැනැවින් පසක්‌ වෙයි. නැත හොත් අත්‍යන්තයෙන් ම පෙනී යන්නේ එය පෞද්ගලික පලිගැනීමක්‌ බවයි.
නිසි විද්‍යා අධ්‍යාපනයක වැදගත්කම මෙයින් මනාව පැහැදිලි වේ. අප ගේ සාක්‌ෂරතාව කෙතරම් හොඳ මට්‌ටමක තිබුණ ද ජනතාව වැදගත් කරුණු ග්‍රහණය කරගන්නේ කෙතරම් සුළු වශයෙන් දැයි අමතුවෙන් ඔබට පැහැදිලි කළ යුතු නො වේ. සති අග දී විවිධ විශේෂාංග සහිතව පුවත්පත් ගණනාවක්‌ නිකුත් වේ. සතියේ දිනවල ද පුවත් මවන මාධ්‍ය එමට ය. බොහෝ වාර ගණනක්‌ සුවසෙත, ලෙඩ රෝග ගැන කතා බහ කරන ලිපිවල ද, සාකච්ඡාවල ද අඩු පාඩුවක්‌ නොමැත. එහෙත් පෙනී යන කරුණු අනුව මේවා බලා, කියවා සිතට ධාරණය කරගන්නන් නොමැති බවක්‌ හැඟී යයි. සමර අය පුවත්පත් යොදාගන්නේ බත් ඔතන්නටත් අත පිහදාන්නටත් පමණක් විය හැකි ය.
ජනතාවට වැදගත් වන කරුණු කාරණා පැහැදිලි කිරීමේ දී ද, ඉදිරිපත් කිරීමේ දී ද විවිධ ක්‍රමවේද භාවිත කළ හැකි ය. සිත් කාවදින ලෙස ඉදිරිපත් කිරීමට යම් හැකියාවක්‌ ඇති වැඩසටහන් නිෂ්පාදනය කිරීම ගැන මෙහි දී සැලකිය යුතු ය. එහෙත් ඒ එලෙස ම සිදු වේ ද යන්න ගැටලුවකි. එවැනි වැඩසටහන් නිර්මාණය වන්නේ ඉතා අඩුවෙනි. අතළොස්‌සක්‌ වූ එවැනි වැඩසටහන් සදහා විකාශන අවකාශය ද ඉතා අඩු ය. අද බොහෝ නාළිකා ප්‍රමුඛතා ලබා දී ඇත්තේ හරසුන් වැඩසටහන්වලට ය. එනිසා ජනතාව ද වැදගත් වන කිසිවක්‌ ග්‍රහණය කර නො ගනිමින් ඔහේ බලා සිටියි. දෙඇස පිනවන බව පමණක් දනී. ඔළුවට වදිනා දෙයක්‌ නම් නොමැත.
මේ නාළිකා වෙළෙඳ දැන්වීම් සදහා නම් වැඩි කාලයක්‌ ලබා දෙනවා මෙන්ම ඒ අංශයේ නිර්මාණාත්මක බව ද ඉහළින් ම පවත්වාගනී. මේ දිනවල විකාශනය වන එක්‌තරා ක්‌ෂණික ආහාර දැන්වීමක්‌ පිළිබඳව අප ගේ අවධානය යොමු කළ හැකි ය. අප දන්නා පරිදි ස්‌වාභාවිකව ලබාගන්නා ආහාරවල ගුණාත්මකභාවය ඉහළ ය. එහි කිසි ම තර්කයක්‌ නැත. එමෙන් ම කෘත්‍රිම නිෂ්පාදනවල යොදාගන්න විවිධ රසායනික ද්‍රව්‍ය නිසා එම ආහාර ස්‌වාභාවික ආහාර හා ළඟින් වත් තැබිය නොහැකි ය. එහෙත් මේ දැන්වීමෙන් නිෂ්පාදකයන් නො කියා කියන්නේ ඔවුන් ගේ කෘත්‍රිම නිෂ්පාදනය මේ හැමට ම වඩා ඉහළ බවයි. යොදාගෙන ඇත්තේ ද කුඩා දරුවෙකි. මෙදෙස බලා ඉන්නා කුඩා දරුවන් ද එය අනුගමනය නො කරනු ඇතැයි කවරකුට කිව හැකි ද? එවිට මාපියන් ගේ පැහැදිලි කිරීම් පලක්‌ වේ ද යන්න ඔබට තේරුම්ගත හැකි ය.
එවැනි ම තවත් දැන්වීමක්‌ වෙයි. එක්‌තරා රසකාරකයක්‌ එක්‌ කර තම ආහාර රසවත් කරගත හැකි යන්න එහි දී කියා සිටි. එක ම එක රසයක්‌ සැම ආහාරයක්‌ සදහා ම සුදුසු බවයි ඒ සූපවේදිනිය කියා සිටින්නේ. ශ්‍රී ලාංකික අපි බොහෝ ආහාර වර්ග රස විදින්නෝ වෙමු. ඒ අපට ඉතා ඉහළ ආහාර විවිධත්වයක්‌ හිමි නිසාවෙනි. ඒ සියල්ල අත්හැර එක ම රසයකට යා යුතු ද? ඔබ මේ පිළිබඳව ඉතා සූක්‌ෂමව කල්පනා කළ යුතු ය. අනෙක්‌ කරුණ වන්නේ මේ රසකාරකය අප කවුරුත් හොඳින් දන්නා MSG නමින් හඳුන්වන රසායනිකය අඩංගු නිෂ්පාදනයක්‌ බව ය. මේ වන විට මේ රසායනිකයේ සෞඛ්‍යාරක්‌ෂිත බව සම්බන්ධයෙන් මතභේද පවතියි.
මෙවැනි ම වූ තවත් බොහෝ උදාහරණ ඇති බව රූපවාහිනිය බලන්නකු නම් ඔබට තේරුම් යනු ඇත. නො දැනී ම අප විනාශ කරගන්නේ අප ගේ බුද්ධිමත් ස්‌වයං තීරණ අයිතිය නො වේ ද? කිරා බලා නිසි දෙය තීරණය කිරීම යටපත් කොට මවාපාන බොරුව හොඳ බව තීරණය කරන්නට අප බොහෝ දෙනකු පෙලඹෙන්නේ නිතැතින් ම ය. මේ දැන්වීම් බොහොමයක බොරුව පින්තාරු කර ඇත්තේ විද්‍යාවෙනි. එනිසා ජනතාව ඉතා පහසුවෙන් අතරමං වන බව අමුතුවෙන් කිව යුතු නො වේ. මන්ද යත් ජනතාව නිසි ලෙස විද්‍යා දැනුම ග්‍රහණය කර නො ගන්නා බව මේ දැන්වීම් නිර්මාණකරුවන් ඉතා හොඳින් දන්නා බැවිනි.
විද්‍යා අධ්‍යාපනය නිසි පරිදි ව්‍යාප්ත කිරීම පමණක් නො ව මෙවැනි හානිදායක, ජනතාව මුළා කරන වෙළෙඳ දැන්වීම් විකාශය කිරීම පිළිබඳව කිසියම් පාලනයක්‌ තිබීම අනිවාර්ය බව ඔබට වැටහෙනු ඇත. එනිසා මේ පිළිබඳ යම් සාකච්ඡා, දැනුවත් කිරීම් පමණක් නො ව අවශ්‍ය නම් විරෝධතා ද පළ කළ හැකි ය. පාලකයන් ගේ අවධානය නම් මේ සම්බන්ධව යොමු වීම ඉතා අවශ්‍ය ය. වෙළෙඳ දැන්වීම් සම්බන්ධව ජනතාවට හිතකර ප්‍රතිපත්තියක්‌ ස්‌ථාපිත කිරීමට දැනටමත් අප ප්‍රමාද ය.
එමෙන් ම ජනතාව සැබැවින් ම ග්‍රහණය කරගත යුතු සෞඛ්‍ය පණිවිඩ, වෙළෙඳ දැන්වීම් තරම් ග්‍රහණය කර නො ගන්නේ මන්දැයි සොයා බලා ඊට ද පිළියම් යෙදිය යුතු ය.
ආචාර්ය පත්මකුමාර ජයසිංහ
09.03.2016
පසුගිය සතියේ අප කතා කළේ ලෝකයේ උතුර දකුණ මාරු වීම පිළිබඳව ය. මේ සතියේ කතා කරන්නට වන්නේ ශ්‍රී ලංකාවේ මිනිසුන්ට උතුර දකුණ මාරු වීම සම්බන්ධව ය. කුලියාපිටියේ දරුවාට තවමත් පාසලක්‌ ලැබී නොමැත. බටහිර වෛද්‍යවරු අදාළ රෝගය ගැන ඉතා හොඳින් දන්නා ඇත්තෝ වෙති. එනිසා ඔවුන් ගේ වදන් පිළිබඳව සැකයක්‌ ඇති කරගැනීමට අවශ්‍ය නො වේ. වසර ගණනාවක්‌ තිස්‌සේ මේ රෝගය පිළිබඳව ඔවුන් විවිධ පර්යේෂණ සිදු කර ඇත. රෝගය පැතිරෙන්නේ කවරාකාරයෙන් දැයි ඔවුන් ඉතා හොඳින් මේ වන විට පැහැදිලි කර ඇත. අපට පෙනී යන ආකාරයකට මේ කරුණු සමාජගත වීමේ දී කිසියම් අඩුපාඩුවක්‌ ඇති වී ඇති බව සිතේ. සම්පූර්ණ විස්‌තරය විධිමත් ව සමාජගත නො වී යම් කරුණු පමණක් ජනතා සිත් සතන් තුළ පැළපදියම් වීමට හේතුව කුමක්‌ ද යන්න අප සොයා බැලිය යුතු ය.
පැහැදිලි සත්‍යයක්‌ ඇත. ඒ ජනතාව සමග ගනුදෙනු කිරීම පහසු නැති බවයි. විවිධාකාරයේ දැනුම් මට්‌ටම් ඇත්තන් විසීමත්, ඔවුන් දැනුම ග්‍රහණය කරගන්නේ විවිධ මට්‌ටම්වලින් වීමත් මේ සදහා ප්‍රධාන හේතුවකි. මෙලෙස ලබාගන්නා දැනුම තම මනෝභාවය තුළ හිඳිමින් ම විශ්ලේෂණය කරන්නට පෙලඹෙන ජනතාව කෙළවර නිගමනය කරන්නේ අප කිසිවකු බලාපොරොත්තු නො වූ ආකාරයට ය. වෛද්‍යවරුන් රෝගය ගැන ඉතා හොඳින් පැහැදිලි කළ පසු ද එය පිළිගැනීමට එම ජනතාව අපොහොසත් වීමෙන් මේ බව මැනැවින් පසක්‌ වෙයි. නැත හොත් අත්‍යන්තයෙන් ම පෙනී යන්නේ එය පෞද්ගලික පලිගැනීමක්‌ බවයි.
නිසි විද්‍යා අධ්‍යාපනයක වැදගත්කම මෙයින් මනාව පැහැදිලි වේ. අප ගේ සාක්‌ෂරතාව කෙතරම් හොඳ මට්‌ටමක තිබුණ ද ජනතාව වැදගත් කරුණු ග්‍රහණය කරගන්නේ කෙතරම් සුළු වශයෙන් දැයි අමතුවෙන් ඔබට පැහැදිලි කළ යුතු නො වේ. සති අග දී විවිධ විශේෂාංග සහිතව පුවත්පත් ගණනාවක්‌ නිකුත් වේ. සතියේ දිනවල ද පුවත් මවන මාධ්‍ය එමට ය. බොහෝ වාර ගණනක්‌ සුවසෙත, ලෙඩ රෝග ගැන කතා බහ කරන ලිපිවල ද, සාකච්ඡාවල ද අඩු පාඩුවක්‌ නොමැත. එහෙත් පෙනී යන කරුණු අනුව මේවා බලා, කියවා සිතට ධාරණය කරගන්නන් නොමැති බවක්‌ හැඟී යයි. සමර අය පුවත්පත් යොදාගන්නේ බත් ඔතන්නටත් අත පිහදාන්නටත් පමණක් විය හැකි ය.
ජනතාවට වැදගත් වන කරුණු කාරණා පැහැදිලි කිරීමේ දී ද, ඉදිරිපත් කිරීමේ දී ද විවිධ ක්‍රමවේද භාවිත කළ හැකි ය. සිත් කාවදින ලෙස ඉදිරිපත් කිරීමට යම් හැකියාවක්‌ ඇති වැඩසටහන් නිෂ්පාදනය කිරීම ගැන මෙහි දී සැලකිය යුතු ය. එහෙත් ඒ එලෙස ම සිදු වේ ද යන්න ගැටලුවකි. එවැනි වැඩසටහන් නිර්මාණය වන්නේ ඉතා අඩුවෙනි. අතළොස්‌සක්‌ වූ එවැනි වැඩසටහන් සදහා විකාශන අවකාශය ද ඉතා අඩු ය. අද බොහෝ නාළිකා ප්‍රමුඛතා ලබා දී ඇත්තේ හරසුන් වැඩසටහන්වලට ය. එනිසා ජනතාව ද වැදගත් වන කිසිවක්‌ ග්‍රහණය කර නො ගනිමින් ඔහේ බලා සිටියි. දෙඇස පිනවන බව පමණක් දනී. ඔළුවට වදිනා දෙයක්‌ නම් නොමැත.
මේ නාළිකා වෙළෙඳ දැන්වීම් සදහා නම් වැඩි කාලයක්‌ ලබා දෙනවා මෙන්ම ඒ අංශයේ නිර්මාණාත්මක බව ද ඉහළින් ම පවත්වාගනී. මේ දිනවල විකාශනය වන එක්‌තරා ක්‌ෂණික ආහාර දැන්වීමක්‌ පිළිබඳව අප ගේ අවධානය යොමු කළ හැකි ය. අප දන්නා පරිදි ස්‌වාභාවිකව ලබාගන්නා ආහාරවල ගුණාත්මකභාවය ඉහළ ය. එහි කිසි ම තර්කයක්‌ නැත. එමෙන් ම කෘත්‍රිම නිෂ්පාදනවල යොදාගන්න විවිධ රසායනික ද්‍රව්‍ය නිසා එම ආහාර ස්‌වාභාවික ආහාර හා ළඟින් වත් තැබිය නොහැකි ය. එහෙත් මේ දැන්වීමෙන් නිෂ්පාදකයන් නො කියා කියන්නේ ඔවුන් ගේ කෘත්‍රිම නිෂ්පාදනය මේ හැමට ම වඩා ඉහළ බවයි. යොදාගෙන ඇත්තේ ද කුඩා දරුවෙකි. මෙදෙස බලා ඉන්නා කුඩා දරුවන් ද එය අනුගමනය නො කරනු ඇතැයි කවරකුට කිව හැකි ද? එවිට මාපියන් ගේ පැහැදිලි කිරීම් පලක්‌ වේ ද යන්න ඔබට තේරුම්ගත හැකි ය.
එවැනි ම තවත් දැන්වීමක්‌ වෙයි. එක්‌තරා රසකාරකයක්‌ එක්‌ කර තම ආහාර රසවත් කරගත හැකි යන්න එහි දී කියා සිටි. එක ම එක රසයක්‌ සැම ආහාරයක්‌ සදහා ම සුදුසු බවයි ඒ සූපවේදිනිය කියා සිටින්නේ. ශ්‍රී ලාංකික අපි බොහෝ ආහාර වර්ග රස විදින්නෝ වෙමු. ඒ අපට ඉතා ඉහළ ආහාර විවිධත්වයක්‌ හිමි නිසාවෙනි. ඒ සියල්ල අත්හැර එක ම රසයකට යා යුතු ද? ඔබ මේ පිළිබඳව ඉතා සූක්‌ෂමව කල්පනා කළ යුතු ය. අනෙක්‌ කරුණ වන්නේ මේ රසකාරකය අප කවුරුත් හොඳින් දන්නා MSG නමින් හඳුන්වන රසායනිකය අඩංගු නිෂ්පාදනයක්‌ බව ය. මේ වන විට මේ රසායනිකයේ සෞඛ්‍යාරක්‌ෂිත බව සම්බන්ධයෙන් මතභේද පවතියි.
මෙවැනි ම වූ තවත් බොහෝ උදාහරණ ඇති බව රූපවාහිනිය බලන්නකු නම් ඔබට තේරුම් යනු ඇත. නො දැනී ම අප විනාශ කරගන්නේ අප ගේ බුද්ධිමත් ස්‌වයං තීරණ අයිතිය නො වේ ද? කිරා බලා නිසි දෙය තීරණය කිරීම යටපත් කොට මවාපාන බොරුව හොඳ බව තීරණය කරන්නට අප බොහෝ දෙනකු පෙලඹෙන්නේ නිතැතින් ම ය. මේ දැන්වීම් බොහොමයක බොරුව පින්තාරු කර ඇත්තේ විද්‍යාවෙනි. එනිසා ජනතාව ඉතා පහසුවෙන් අතරමං වන බව අමුතුවෙන් කිව යුතු නො වේ. මන්ද යත් ජනතාව නිසි ලෙස විද්‍යා දැනුම ග්‍රහණය කර නො ගන්නා බව මේ දැන්වීම් නිර්මාණකරුවන් ඉතා හොඳින් දන්නා බැවිනි.
විද්‍යා අධ්‍යාපනය නිසි පරිදි ව්‍යාප්ත කිරීම පමණක් නො ව මෙවැනි හානිදායක, ජනතාව මුළා කරන වෙළෙඳ දැන්වීම් විකාශය කිරීම පිළිබඳව කිසියම් පාලනයක්‌ තිබීම අනිවාර්ය බව ඔබට වැටහෙනු ඇත. එනිසා මේ පිළිබඳ යම් සාකච්ඡා, දැනුවත් කිරීම් පමණක් නො ව අවශ්‍ය නම් විරෝධතා ද පළ කළ හැකි ය. පාලකයන් ගේ අවධානය නම් මේ සම්බන්ධව යොමු වීම ඉතා අවශ්‍ය ය. වෙළෙඳ දැන්වීම් සම්බන්ධව ජනතාවට හිතකර ප්‍රතිපත්තියක්‌ ස්‌ථාපිත කිරීමට දැනටමත් අප ප්‍රමාද ය.
එමෙන් ම ජනතාව සැබැවින් ම ග්‍රහණය කරගත යුතු සෞඛ්‍ය පණිවිඩ, වෙළෙඳ දැන්වීම් තරම් ග්‍රහණය කර නො ගන්නේ මන්දැයි සොයා බලා ඊට ද පිළියම් යෙදිය යුතු ය.
ආචාර්ය පත්මකුමාර ජයසිංහ
Friday, 21 September 2018
"ස්‌වාභාවික විපත් නිසා මිය යන පිරිස එන්න එන්න ම වැඩි වන බවක්‌ පෙනෙන්නට තිබේ.
ගංවතුර, නාය යැම්, භූ කම්පා ආදි බොහොමයක්‌ ස්‌වාභාවික විපත් ඇති වනුයේ භූ
විද්‍යාත්මක සංසිද්ධීන් මුල් කරගනිමින් ය. දේශීය ව මෑතකාලීනව ගංවතුරෙන් හා නාය
යැමෙන් ජනතාවට වූ පීඩා සුලබව අසන්නට දකින්නට ලැබිණ. කඩිනමින් ආහාරපාන, ආරක්‌ෂිත
ස්‌ථාන ආදිය සපයමින් විපතට පත් වූවන්ට, අවතැන් වූවන්ට සහන සලසනු මෙවන්
අවස්‌ථාවන්හි දී කෙතරම් දක්‌නට ලැබුණ ද පීඩිතයන්ගේ මානසික සංවර්ධනය උදෙසා යමක්‌
සිදු කරනු දක්‌නට නො ලැබෙන තරම් ය. කායික පීඩනයට වඩා මානසික පීඩනය බෙහෙවින්
භයානක වන අතර ම අයකු මානසික ව ව්‍යාකූල වූ විට නො කරන දෙයක්‌ නොමැති තරම් ය.
සමාජ භූ විද්‍යාව නම් වූ සංකල්පය කරළියට පැමිණෙන්නේ මෙවන් වූ පසුබිමක ය."
-----------සිනේකා වීරක්‌කොඩි
http://vidusara.com/2018/09/19/feature3.html
සමාජ භූ විද්‍යාව නම් වූ සංකල්පය කරළියට පැමිණෙන්නේ මෙවන් වූ පසුබිමක ය."
-----------සිනේකා වීරක්‌කොඩි
http://vidusara.com/2018/09/19/feature3.html
Friday, 14 September 2018
විදු පත් ඉරුව
02.03.2018.
කෙනකුට "උතුර දකුණ" මාරු වන්නේ හොඳකට නම් නො වේ. එකවර මුළු ලෝකයට ම උතුර දකුණ මාරු වුව හොත් කුමක්‌ සිදු වේ ද? ඇත්තට ම ඔබ ඒ ගැන කුමක්‌ සිතන්නේ ද? ඒ ගැන ඔබ කුමක්‌ සිතුවත් එකවර මුළු ලෝකයට ම උතුර දකුණු මාරු විය හැකි වීම සත්‍යයක්‌ බව නම් මේ වන විට විද්‍යාඥයන් සොයාගෙන අවසන්. ඇත්තට ම මෙහි දී සදහන් කෙරෙන "උතුර දකුණ" වන්නේ චුම්බක උතුර දකුණ මිස වෙන කිසිවක්‌ නො වේ.
පවතින චුම්බක උතුර, දකුණ වී, පවතින චුම්බක දකුණ, උතුර වීම භූ විද්‍යා ලෝකය තුළ දී නම් අරුමයක්‌ නො වේ. එයට හේතුව වන්නේ අතීතයේ බොහෝ වාර ගණනක්‌ මේ පැති මාරුව සිදු වී ඇති බව වාර්තා වීමයි. භූ චුම්බක ක්‌ෂේත්‍රය මෙලෙස කණපිට පෙරළෙන්නේ මන්දැයි යන්න දැනගැනීමේ කුතුහලයක්‌ ඔබට මේ වන විටත් ඇති වී ඇති බව නිසැක ය. ඔබට මෙයට පෙර වතාවක දී පෘථිවියේ හරස්‌ කඩ කෙබඳු දැයි මා පහදා දී ඇත. රවුම් අලි පෙර ගෙඩියක අභ්‍යන්තර කොටස්‌ පෘථිවියේ ප්‍රධාන ස්‌ථරවලට බොහෝ සමාන වේ. පිටතින් ම ඇත්තේ කබොල වන අතර ඇතුළතින් ම ඇත්තේ හරයයි. ඒ දෙක අතර ප්‍රාවරණය පිහිටයි. හරය ඉතා බර ලෝහවලින් සමන්විත වන අතර යකඩ සහ නිකල් නම් ලෝහවලින් එය සමන්විත වන බව සොයාගෙන ඇත. හරයේ මුල් ප්‍රදේශය අර්ධ ඝන තත්ත්වයේ පවතින අතර අභ්‍යන්තරයට යත් ම ඝන බවට පත් වේ. එනිසා හරය යම් දුරකට ගතික බවකින් යුක්‌ත වේ.
ඔබ විද්‍යාගාරයේ දී විද්යුත් චුම්බක ක්‌ෂේත්‍රයක්‌ ඇති කරගත් ආකාරය සිහියට නගාගන්න. තඹ කම්බි, යකඩ කූරක්‌ වටා ඔතා දෙකෙළවරට විද්යුත් ධාරාවක්‌ ලබා දීමෙන් චුම්බක ක්‌ෂේත්‍රයක්‌ ඇති වන බව ද එය තඹ කම්බිය දෙසට ඇදී යන ඇණ හේතුවෙන් තහවුරු වන බව ද ඔබ අත්දැක ඇත. හරය අභ්‍යන්තරයේ ද මෙවැනි ම ක්‍රියාවලියක්‌ සිදු වේ. ගතික හරයේ පවතින ද්‍රව යකඩ "ඩයිනමෝවක්‌" කැරකෙන ලෙස සංසරණය වීම නිසා විද්යුත් ධාරාවන් හටගන්නා අතර, එනිසා ම විද්යුත් චුම්බක ක්‌ෂේත්‍රයක්‌ හටගනී. අර්ධ ඝන ද්‍රව්‍යයේ සංසරණ රටාව වෙනස්‌ වීම උතුර දකුණ මාරු වීමට ප්‍රධාන ම හේතුව වේ.
භූ චුම්බක ප්‍රතිවර්තනය පිළිබඳව මුල්වරට අධ්‍යයන කටයුතු සිදු කර ඇත්තේ විසිවැනි ශතවර්ෂයේ මුල් භාගයේ වන අතර එහි දී ඔවුන් ආග්නේය පාෂාණ තැන්පත් වී ඇති රටාවෙහි ප්‍රතිවිරුද්ධතාවක්‌ නිරීක්‌ෂණය කර ඇත. විශේෂයෙන් ම සාගර පතුල විස්‌තාරණය වන ප්‍රදේශවල භූ අභ්‍යන්තරයෙන් ගෙන එන ද්‍රව මැග්මා ඝනීභවනය වී තැන්පත් වන්නේ තත්කාලයේ පවතින භු චුම්බක රටාවට අනුව ය. එනිසා මධ්‍ය සාගරික කඳු වැටියේ දෙපසින් තැන්පත් වන සෑම මැග්මා (ලාවා) පෙදියක්‌ ම පවතින රටාව අනුගමනය කරයි. ප්‍රතිවර්තනය වන විට ද එම ප්‍රතිවර්තනය එනිසා ඉතා කදිමට මේ පාෂාණවල සටහන් වේ. එවිට ප්‍රතිවිරුද්ධ දිශානතීන්ට තැන්පත් වූ පාෂාණ පොදි ඇති වේ. මෙවැනි ක්‍රියාවලියක්‌ මුලින් ම කාලනිර්ණයකට භාජන කරන ලද්දේ 1920 "මොන්ටෝරි මතුයාම" නැමති විද්‍යාඥයා විසිනි. මහාද්වීප ප්ලාවිතයත් සමග සබැදුණ මේ පර්යේෂණ හේතුවෙන් 1950 පමණ වන විට භූ චුම්බක ප්‍රතිවර්තනය යන්න හොඳින් පැහැදිලි කරගෙන තිබිණි.
සාමන්‍ය චුම්බක ක්‌ෂේත්‍රයේ දිශානතිය පවතින කාලය සහ ප්‍රතිවර්තනය වී කණපිට පෙරළුණු කාලය ද අතර පරතරය වසර මිලියන 0.1 සිට 1 පමණ දක්‌වා කාලයක්‌ වන බව මේ වන විට සොයාගෙන ඇත. ඒ අනුව සාමන්‍යය වන්නේ වසර 450,000 පමණ ය. බොහොමයක්‌ ප්‍රතිවර්තන පැවැති කාල සීමාව වසර 1000ක්‌ 10000ක්‌ පමණ වේ. මැතක දී සිදු වූ ප්‍රතිවර්තනය සිදු වී ඇත්තේ මෙයින් වසර 41000කට පමණ පෙර අන්තිම ග්ලැසියර යුගයේ දී ය. එම ප්‍රතිවර්තනය වසර 440ක්‌ පමණ තිබූ බව ගණනය කර ඇත. සමහර ප්‍රතිවර්තන ඉතා කුඩා කාලයකට සීමා වී ඇති බව ද මේ වන විට තහවුරු වී ඇත. "බ්රරන්චස්‌-මතුයාමා" නම් භූ චුම්බක ප්‍රතිවර්තනය මෙයට වසර 780000කට පමණ පෙර සිදු වී ඇත.
භූ චුම්බක ප්‍රතිවර්තනය කෙලෙස ජීවී ගෝලයට බලපාන්නේ ද යන්න අධ්‍යයනය ඉතා ම වැදගත් ය. තවමත් නිශ්චිතව තහවුරු නො වුවත් ජීවීන් සමූහ ලෙස වඳ වී යැමට මෙය හේතු වන බවට මතයක්‌ පවතී. ප්‍රතිවර්තනය සිදු වන කාල සීමාවේ දී චුම්බක ක්‌ෂේත්‍රයේ බලය හීන වන බවට ද මතයක්‌ පවතින අතර එනිසා වායුගෝලය තුළ අහිතකර කිරණවල බලපෑම වැඩි වන බවට විශ්වාස කෙරෙයි. එය කිසියම් ආකාරයකට ජාන විකෘත කරන්නට හේතු වන බවත් එනිසා නව විශේෂ බිහි කිරීමට හේතු වන බවත් විශ්වාස කෙරෙයි. කෙසේ වෙතත් විද්‍යාඥයන් පවසන ආකාරයට මේ ප්‍රතිවර්තනය සුවිශේෂී ක්‌ෂණික වෙනස්‌කම්වලට හේතු නො වන බව පෙනී යයි.
වර්තමානයේ චුම්බක උතුර පිහිටන්නේ ලෝකයේ ආර්ක්‌ටික්‌ ප්‍රදේශයට ද, දකුණ පිහිටන්නේ ඇන්ටාර්ක්‌ටික්‌ ප්‍රදේශයට ද දිශානුගතව ය. සත්‍ය උතුර හා අංශක 6ක පමණ වෙනසක්‌ දක්‌ෂිණාවෘත ව ඇති අතර අප භාවිත කරන මාලිමාවේ සටහන් වන්නේ චුම්බක උතුර බව මතක තබාගත යුතු අතිශය වැදගත් කරුණකි.
ආචාර්ය පත්මකුමාර ජයසිංහ
02.03.2018.
කෙනකුට "උතුර දකුණ" මාරු වන්නේ හොඳකට නම් නො වේ. එකවර මුළු ලෝකයට ම උතුර දකුණ මාරු වුව හොත් කුමක්‌ සිදු වේ ද? ඇත්තට ම ඔබ ඒ ගැන කුමක්‌ සිතන්නේ ද? ඒ ගැන ඔබ කුමක්‌ සිතුවත් එකවර මුළු ලෝකයට ම උතුර දකුණු මාරු විය හැකි වීම සත්‍යයක්‌ බව නම් මේ වන විට විද්‍යාඥයන් සොයාගෙන අවසන්. ඇත්තට ම මෙහි දී සදහන් කෙරෙන "උතුර දකුණ" වන්නේ චුම්බක උතුර දකුණ මිස වෙන කිසිවක්‌ නො වේ.
පවතින චුම්බක උතුර, දකුණ වී, පවතින චුම්බක දකුණ, උතුර වීම භූ විද්‍යා ලෝකය තුළ දී නම් අරුමයක්‌ නො වේ. එයට හේතුව වන්නේ අතීතයේ බොහෝ වාර ගණනක්‌ මේ පැති මාරුව සිදු වී ඇති බව වාර්තා වීමයි. භූ චුම්බක ක්‌ෂේත්‍රය මෙලෙස කණපිට පෙරළෙන්නේ මන්දැයි යන්න දැනගැනීමේ කුතුහලයක්‌ ඔබට මේ වන විටත් ඇති වී ඇති බව නිසැක ය. ඔබට මෙයට පෙර වතාවක දී පෘථිවියේ හරස්‌ කඩ කෙබඳු දැයි මා පහදා දී ඇත. රවුම් අලි පෙර ගෙඩියක අභ්‍යන්තර කොටස්‌ පෘථිවියේ ප්‍රධාන ස්‌ථරවලට බොහෝ සමාන වේ. පිටතින් ම ඇත්තේ කබොල වන අතර ඇතුළතින් ම ඇත්තේ හරයයි. ඒ දෙක අතර ප්‍රාවරණය පිහිටයි. හරය ඉතා බර ලෝහවලින් සමන්විත වන අතර යකඩ සහ නිකල් නම් ලෝහවලින් එය සමන්විත වන බව සොයාගෙන ඇත. හරයේ මුල් ප්‍රදේශය අර්ධ ඝන තත්ත්වයේ පවතින අතර අභ්‍යන්තරයට යත් ම ඝන බවට පත් වේ. එනිසා හරය යම් දුරකට ගතික බවකින් යුක්‌ත වේ.
ඔබ විද්‍යාගාරයේ දී විද්යුත් චුම්බක ක්‌ෂේත්‍රයක්‌ ඇති කරගත් ආකාරය සිහියට නගාගන්න. තඹ කම්බි, යකඩ කූරක්‌ වටා ඔතා දෙකෙළවරට විද්යුත් ධාරාවක්‌ ලබා දීමෙන් චුම්බක ක්‌ෂේත්‍රයක්‌ ඇති වන බව ද එය තඹ කම්බිය දෙසට ඇදී යන ඇණ හේතුවෙන් තහවුරු වන බව ද ඔබ අත්දැක ඇත. හරය අභ්‍යන්තරයේ ද මෙවැනි ම ක්‍රියාවලියක්‌ සිදු වේ. ගතික හරයේ පවතින ද්‍රව යකඩ "ඩයිනමෝවක්‌" කැරකෙන ලෙස සංසරණය වීම නිසා විද්යුත් ධාරාවන් හටගන්නා අතර, එනිසා ම විද්යුත් චුම්බක ක්‌ෂේත්‍රයක්‌ හටගනී. අර්ධ ඝන ද්‍රව්‍යයේ සංසරණ රටාව වෙනස්‌ වීම උතුර දකුණ මාරු වීමට ප්‍රධාන ම හේතුව වේ.
භූ චුම්බක ප්‍රතිවර්තනය පිළිබඳව මුල්වරට අධ්‍යයන කටයුතු සිදු කර ඇත්තේ විසිවැනි ශතවර්ෂයේ මුල් භාගයේ වන අතර එහි දී ඔවුන් ආග්නේය පාෂාණ තැන්පත් වී ඇති රටාවෙහි ප්‍රතිවිරුද්ධතාවක්‌ නිරීක්‌ෂණය කර ඇත. විශේෂයෙන් ම සාගර පතුල විස්‌තාරණය වන ප්‍රදේශවල භූ අභ්‍යන්තරයෙන් ගෙන එන ද්‍රව මැග්මා ඝනීභවනය වී තැන්පත් වන්නේ තත්කාලයේ පවතින භු චුම්බක රටාවට අනුව ය. එනිසා මධ්‍ය සාගරික කඳු වැටියේ දෙපසින් තැන්පත් වන සෑම මැග්මා (ලාවා) පෙදියක්‌ ම පවතින රටාව අනුගමනය කරයි. ප්‍රතිවර්තනය වන විට ද එම ප්‍රතිවර්තනය එනිසා ඉතා කදිමට මේ පාෂාණවල සටහන් වේ. එවිට ප්‍රතිවිරුද්ධ දිශානතීන්ට තැන්පත් වූ පාෂාණ පොදි ඇති වේ. මෙවැනි ක්‍රියාවලියක්‌ මුලින් ම කාලනිර්ණයකට භාජන කරන ලද්දේ 1920 "මොන්ටෝරි මතුයාම" නැමති විද්‍යාඥයා විසිනි. මහාද්වීප ප්ලාවිතයත් සමග සබැදුණ මේ පර්යේෂණ හේතුවෙන් 1950 පමණ වන විට භූ චුම්බක ප්‍රතිවර්තනය යන්න හොඳින් පැහැදිලි කරගෙන තිබිණි.
සාමන්‍ය චුම්බක ක්‌ෂේත්‍රයේ දිශානතිය පවතින කාලය සහ ප්‍රතිවර්තනය වී කණපිට පෙරළුණු කාලය ද අතර පරතරය වසර මිලියන 0.1 සිට 1 පමණ දක්‌වා කාලයක්‌ වන බව මේ වන විට සොයාගෙන ඇත. ඒ අනුව සාමන්‍යය වන්නේ වසර 450,000 පමණ ය. බොහොමයක්‌ ප්‍රතිවර්තන පැවැති කාල සීමාව වසර 1000ක්‌ 10000ක්‌ පමණ වේ. මැතක දී සිදු වූ ප්‍රතිවර්තනය සිදු වී ඇත්තේ මෙයින් වසර 41000කට පමණ පෙර අන්තිම ග්ලැසියර යුගයේ දී ය. එම ප්‍රතිවර්තනය වසර 440ක්‌ පමණ තිබූ බව ගණනය කර ඇත. සමහර ප්‍රතිවර්තන ඉතා කුඩා කාලයකට සීමා වී ඇති බව ද මේ වන විට තහවුරු වී ඇත. "බ්රරන්චස්‌-මතුයාමා" නම් භූ චුම්බක ප්‍රතිවර්තනය මෙයට වසර 780000කට පමණ පෙර සිදු වී ඇත.
භූ චුම්බක ප්‍රතිවර්තනය කෙලෙස ජීවී ගෝලයට බලපාන්නේ ද යන්න අධ්‍යයනය ඉතා ම වැදගත් ය. තවමත් නිශ්චිතව තහවුරු නො වුවත් ජීවීන් සමූහ ලෙස වඳ වී යැමට මෙය හේතු වන බවට මතයක්‌ පවතී. ප්‍රතිවර්තනය සිදු වන කාල සීමාවේ දී චුම්බක ක්‌ෂේත්‍රයේ බලය හීන වන බවට ද මතයක්‌ පවතින අතර එනිසා වායුගෝලය තුළ අහිතකර කිරණවල බලපෑම වැඩි වන බවට විශ්වාස කෙරෙයි. එය කිසියම් ආකාරයකට ජාන විකෘත කරන්නට හේතු වන බවත් එනිසා නව විශේෂ බිහි කිරීමට හේතු වන බවත් විශ්වාස කෙරෙයි. කෙසේ වෙතත් විද්‍යාඥයන් පවසන ආකාරයට මේ ප්‍රතිවර්තනය සුවිශේෂී ක්‌ෂණික වෙනස්‌කම්වලට හේතු නො වන බව පෙනී යයි.
වර්තමානයේ චුම්බක උතුර පිහිටන්නේ ලෝකයේ ආර්ක්‌ටික්‌ ප්‍රදේශයට ද, දකුණ පිහිටන්නේ ඇන්ටාර්ක්‌ටික්‌ ප්‍රදේශයට ද දිශානුගතව ය. සත්‍ය උතුර හා අංශක 6ක පමණ වෙනසක්‌ දක්‌ෂිණාවෘත ව ඇති අතර අප භාවිත කරන මාලිමාවේ සටහන් වන්නේ චුම්බක උතුර බව මතක තබාගත යුතු අතිශය වැදගත් කරුණකි.
ආචාර්ය පත්මකුමාර ජයසිංහ
Monday, 10 September 2018
විදු පත් ඉරුව
24.02.2016
කුඩා කාලයේ අපි "හීන් සැරය" කියවා ඇත්තෙමු. අලින් ගැනත්, අලින්ට වන අකරතැබ්බ ගැනත් එයින් දැනගත්තෙමු. දැවැන්තයකු වුවත් කුඩා කටුස්‌සා ඉදිරියේ කෙතරම් අසරණ වන්නේ ද යන්නත්, ඇඟපතේ ශක්‌තියට වඩා මොළයේ ශක්‌තිය කෙතරම් ප්‍රබල ද යන්නත් අපි ඉන් ඉගෙනගත්තෙමු. කෙසේ වෙතත් හීන් සැරය කුඩා ළමයින්ට වන පරිසරය ගැනඉගෙන ගැනීමට ද උපකාරී වන ඉතා කදිම කතාන්දරයකි. හීන් සැරයේ විස්‌තර කෙරෙන්නේ අලින් ගේ කෙරුවාව ය. මෙවර විදුපත් ඉරුවෙන් කියන්නට යන්නේ ද අලින් ගේ ඉතා සුවිශේෂී කෙරුවාවක්‌ ගැන ය.
අලියෝ පස්‌ කති. ලංකාවේ අලින්ට ද මේ කතාව අදාළ ය. උඩවලවේ වෙසෙන අලි මේ සදහා රුසියෝ වෙති. දශක දෙකක පමණ කාලයක සිට මෙරට පර්යේෂකයෝ මේ පිළිබඳව උනන්දුවෙන් පසු වෙති.
නිරීක්‌ෂණවලින් වාර්තා වන්නේ අලින් මේ සදහා තම අඩවියේ සුවිශේෂී ස්‌ථාන තෝරාගෙන ඇති බවයි. තෙතමනය සහිත ස්‌ථාන ඒ අතර සුවිශේෂී වේ. තම පාදයෙන් ඇන පස්‌ කඩා හොඬයෙන් ගුලි කර තම මුව තුළට ඉතා කදිමට ඔබාගනී. අලින් ලිංග භේදයකින් තොර ව මේ කාරියේ යෙදෙන බව ය වාර්තා වන්නේ.
අලි ලුණු කෑමට ඉතා ප්‍රිය කරතිs. ඔවුහු ස්‌වාභාවිකව ලුණු පවතින ස්‌ථාන සොයාගෙන යති. මුහුදු වෙරළට යා නොහැක්‌කෝ ගොඩබිම ඇති ස්‌වාභාවික ලුණු නිධි සොයාගනිති. ලංකාවේ නො පැවතුණ ද පාෂාණිභූත වූ ලුණු නිධි ලෝකයේ සමහර රටවල හමු වේ. එයට අමතරව ද්විතීයික ක්‍රියාකාරිත්වයන්වලින් පැනනගින ලුණු ද පවතී. කෙන්යාවේ "කිතුම්" නම් විශාල ගල් ගුහාවක්‌ වෙයි. එය මීටර 200ක්‌ පමණ දිගු වන අතර උගන්ඩාව ආසන්නයට ම විහිද යයි. නිර්මාණය වී ඇත්තේ ගිනිකඳුවලින් ගලා ගිය ලාවා සිසිලනයෙනි. මෙය විද්‍යාඥයෝ ලාවා ගලා ගිය බටයක්‌ ලෙස ද හඳුන්වති. කෙන්යාවේ අලින් ලුණු හාරන්නට යන්නේ මේ ගල් ගුහාවට ය. මේ ගුහාවේ බිත්ති ලුණුවලින් පිරි පවතී. එහි යන අලි හොඩයෙන් ද දළවලින් ද ගසා ලුණු කුට්‌ටි කඩා ගනිsති. ඉතා අතීතයේ සිට මේ ක්‍රියාකාරිත්වය සිදු වන නිසා මේ ගුහාව විශාල වන්නට ද එය හේතුවක්‌ වන්නට ඇතැයි මතයක්‌ පවතී.
ලුණු කන අප්‍රිකානු අලින් ඒ සදහා අවස්‌ථාව සොයාගන්නේ ගුහාවලින් පමණක් නො වේ. තමන් වෙසෙන අඩවියේ සුදුසු තැන තෝරාගැනීමට ඔවුහු දක්‌ෂයෝ ය. ලුණු වැනි ඛනිජවලින් අනූන පස්‌ ඇති තැන් ඔවුනට ගෝචර වෙයි.
අලින් ලුණු කන්නේ ඇයි? විද්‍යාඥයන් පවසන ආකාරයට ඒ ඔවුන් ගේ ඛනිජ අවශ්‍යතාව සපුරාගැනීමට ය. ඛනිජ අවශ්‍යතාව පැනනගින කල්හි ඔවුන් ස්‌වාභාවිකව ම ඒවා පවතින ස්‌ථාන කරා යොමු කරවන බව පෙනී යයි. එමෙන් ම තමනට අවශ්‍ය වන ඛනිජ පවතින ස්‌ථාන සොයාගැනීමේ සහජ හැකියාව මෙහි දී ඔවුනට ඉතා උපකාරී වන බව පෙනී යයි. ලුණු යනු සෝඩියම් ක්‌ලෝරයිඩ් නම් රසායනිකය බව ඔබ හොඳින් දනී. ලුණු මගින් ලබාගන්නේ "සෝඩියම්" බව ඔබට වැටහෙනු ඇත. එහෙත් එයට අමතර පොටෑසියම්, කැල්සියම්, මැග්නීසියම්, පොස්‌පරස්‌, මැන්ගනිස්‌ වැනි ඛනිජ ලවණ පමණක් නො ව සෙලිනියම් වැනි දුලබ ඛනිජ ලවණ ද මේ ඔස්‌සේ ඔවුන් ලබාගන්නා බව පර්යේෂකයෝ පවසති. සමහර පර්යේෂකයන් පෙන්වා දෙන්නේ ගර්භණී ඇතින්නන් හට මේ ඛනිජ ලවණ අවශ්‍යතාව තදින් දැනෙන නිසා ඔවුන් වැඩිපුර මේ සදහා යොමු වන බවයි. කෙසේ වෙතත් මේ සදහා ඔවුන් පෙලඹෙන්නේ දෛනිකව ඔවුන් ලබාගන්නා ශාක ආහාර මගින් තම ඛනිජ ලවණ අවශ්‍යතාව සැපිරෙන්නේ නොමැති නිසා ය.
ලංකාවේ උඩවලව ප්‍රදේශයේ මට සංචාරය කරන්නට අවස්‌ථාවක්‌ ලැබුණු විටක අලින් පස්‌ කන ස්‌ථාන නිරීක්‌ෂණය කරන්නට අවස්‌ථාවක්‌ උදා විය. සමහර පර්යේෂකයන් පවසන ආකාරයට මෙහි අලින් පස්‌ බුදින්නේ ලවණ අවශ්‍යතාව සපුරාගැනීමට නම් නො වේ. ඒ විවිධ කොළ වර්ග, පොතු වර්ග ආහාරයට ගැනීමෙන් පසුව ආමාශයේ ඇති වන ජීර්ණ සංකුලතා සමනය කරගැනීමට බව ඔවුන් ගේ අදහස ය. ඔවුන් ගේ පර්යේෂණවලට අනුව පසෙහි එතරම් සැලකිය යුතු ලෙසකින් ඛනිජ ලවණ (salts) සාන්ද්‍රගත වීමක්‌ දක්‌නට නොමැති බව පෙනී යයි. එහෙත් මා ගේ නිරීක්‌ෂණවලට අනුව අලින් පස්‌ කන ස්‌ථානවල "ඛනිජ වර්ග (Minerals)" විශ්ලේෂණය කළ විට පෙනී ගියේ බොහොමයක්‌ ස්‌ථානවල ෙµල්ඩ්ස්‌පර් නම් ඛනිජය බහුල බවයි. මේ බොහොමයක්‌ ඛනිජ ස්‌ඵටික අර්ධ ජීර්ණයට ලක්‌ වූ ඒවා වන අතර ඒවායේ කැල්සියම් ලවණ බහුල ය. එම නිසා අප ගේ අදහස වන්නේ කැල්සියම් ලවණය වෙනුවෙන් මොවුන් පස්‌ බුදින බවයි. කෙසේ වෙතත් ඒ ආශ්‍රිත වෙනත් ලවණ ද ලබාගන්නවා විය හැකි ය.
හොඳින් නිරීක්‌ෂණය කළේa නම් යමකුට අලින් පමණක් නො ව වෙනත් බොහොමයක්‌ වන සතුන් මේ ස්‌ථානවලට පැමිණ මෙලෙස පස්‌ බුදින බව දැක බලාගත හැකි ය. ඒ අතර මුවන්, ගෝනුන් වැනි සතුන් පමණක් නො ව ගිරවුන් වැනි පක්‌ෂීන් ද වන බව වාර්තා වී ඇත. එයින් නිගමනය වන එක කරුණක්‌ නම් මේ ප්‍රදේශයේ සතුන්ට කිසියම් ආකාරයකට තමන් ලබාගන්නා ආහාරයෙන් කිසියම් ඛනිජයක්‌ නිසි පරිදි නො ලැබෙන බවයි.
මෙවැනි ආකාරයට ඛනිජ ලවණ අවශ්‍යතාව සපුරාගන්නේ සතුන් පමණක් නො වේ. පැරැණි මිනිසුන් ද මෙවැනි ම ලෙස ඒ සදහා පස්‌ ආහාරයට ගත් බවට වාර්තා ඇත. මීට අදාළ පැරැණි ම වාර්තා හමු වන්aනේ අප්‍රිකාවෙනි. සැම්බියාව සහ ටැන්සානියාව අතර වූ ප්‍රාග් ඓතිහාසික පුරාවිද්‍යා කැණීමකින් තහවුරු වී ඇත්තේ එකල වූ හෝමෝ හැබිලිස්‌ නම් මානවයා කැල්සියම් අධික මැටි අනුභව කර ඇති බවයි. කාර්මීකරණයට පෙර බොහෝ රටවල මේ පුරුද්ද පැවැති අතර විශේෂයෙන් ම ගර්භණී කාන්තාවන් අතර බහුලව තිබූ සිරිතක්‌ බව සදහන් වෙයි. වර්තමානයේ නම් මිනිසුන්ට එවැනි අවශ්‍යතාවක්‌ පැන නො නගින්නේ හිඟ වන විට ලබාගැනීමට ඕනෑ තරම් විටමින් සහ ඛනිජ ඖෂධහල්වල පවතින බැවිනි.
ආචාර්ය පත්මකුමාර ජයසිංහ
24.02.2016
කුඩා කාලයේ අපි "හීන් සැරය" කියවා ඇත්තෙමු. අලින් ගැනත්, අලින්ට වන අකරතැබ්බ ගැනත් එයින් දැනගත්තෙමු. දැවැන්තයකු වුවත් කුඩා කටුස්‌සා ඉදිරියේ කෙතරම් අසරණ වන්නේ ද යන්නත්, ඇඟපතේ ශක්‌තියට වඩා මොළයේ ශක්‌තිය කෙතරම් ප්‍රබල ද යන්නත් අපි ඉන් ඉගෙනගත්තෙමු. කෙසේ වෙතත් හීන් සැරය කුඩා ළමයින්ට වන පරිසරය ගැනඉගෙන ගැනීමට ද උපකාරී වන ඉතා කදිම කතාන්දරයකි. හීන් සැරයේ විස්‌තර කෙරෙන්නේ අලින් ගේ කෙරුවාව ය. මෙවර විදුපත් ඉරුවෙන් කියන්නට යන්නේ ද අලින් ගේ ඉතා සුවිශේෂී කෙරුවාවක්‌ ගැන ය.
අලියෝ පස්‌ කති. ලංකාවේ අලින්ට ද මේ කතාව අදාළ ය. උඩවලවේ වෙසෙන අලි මේ සදහා රුසියෝ වෙති. දශක දෙකක පමණ කාලයක සිට මෙරට පර්යේෂකයෝ මේ පිළිබඳව උනන්දුවෙන් පසු වෙති.
නිරීක්‌ෂණවලින් වාර්තා වන්නේ අලින් මේ සදහා තම අඩවියේ සුවිශේෂී ස්‌ථාන තෝරාගෙන ඇති බවයි. තෙතමනය සහිත ස්‌ථාන ඒ අතර සුවිශේෂී වේ. තම පාදයෙන් ඇන පස්‌ කඩා හොඬයෙන් ගුලි කර තම මුව තුළට ඉතා කදිමට ඔබාගනී. අලින් ලිංග භේදයකින් තොර ව මේ කාරියේ යෙදෙන බව ය වාර්තා වන්නේ.
අලි ලුණු කෑමට ඉතා ප්‍රිය කරතිs. ඔවුහු ස්‌වාභාවිකව ලුණු පවතින ස්‌ථාන සොයාගෙන යති. මුහුදු වෙරළට යා නොහැක්‌කෝ ගොඩබිම ඇති ස්‌වාභාවික ලුණු නිධි සොයාගනිති. ලංකාවේ නො පැවතුණ ද පාෂාණිභූත වූ ලුණු නිධි ලෝකයේ සමහර රටවල හමු වේ. එයට අමතරව ද්විතීයික ක්‍රියාකාරිත්වයන්වලින් පැනනගින ලුණු ද පවතී. කෙන්යාවේ "කිතුම්" නම් විශාල ගල් ගුහාවක්‌ වෙයි. එය මීටර 200ක්‌ පමණ දිගු වන අතර උගන්ඩාව ආසන්නයට ම විහිද යයි. නිර්මාණය වී ඇත්තේ ගිනිකඳුවලින් ගලා ගිය ලාවා සිසිලනයෙනි. මෙය විද්‍යාඥයෝ ලාවා ගලා ගිය බටයක්‌ ලෙස ද හඳුන්වති. කෙන්යාවේ අලින් ලුණු හාරන්නට යන්නේ මේ ගල් ගුහාවට ය. මේ ගුහාවේ බිත්ති ලුණුවලින් පිරි පවතී. එහි යන අලි හොඩයෙන් ද දළවලින් ද ගසා ලුණු කුට්‌ටි කඩා ගනිsති. ඉතා අතීතයේ සිට මේ ක්‍රියාකාරිත්වය සිදු වන නිසා මේ ගුහාව විශාල වන්නට ද එය හේතුවක්‌ වන්නට ඇතැයි මතයක්‌ පවතී.
ලුණු කන අප්‍රිකානු අලින් ඒ සදහා අවස්‌ථාව සොයාගන්නේ ගුහාවලින් පමණක් නො වේ. තමන් වෙසෙන අඩවියේ සුදුසු තැන තෝරාගැනීමට ඔවුහු දක්‌ෂයෝ ය. ලුණු වැනි ඛනිජවලින් අනූන පස්‌ ඇති තැන් ඔවුනට ගෝචර වෙයි.
අලින් ලුණු කන්නේ ඇයි? විද්‍යාඥයන් පවසන ආකාරයට ඒ ඔවුන් ගේ ඛනිජ අවශ්‍යතාව සපුරාගැනීමට ය. ඛනිජ අවශ්‍යතාව පැනනගින කල්හි ඔවුන් ස්‌වාභාවිකව ම ඒවා පවතින ස්‌ථාන කරා යොමු කරවන බව පෙනී යයි. එමෙන් ම තමනට අවශ්‍ය වන ඛනිජ පවතින ස්‌ථාන සොයාගැනීමේ සහජ හැකියාව මෙහි දී ඔවුනට ඉතා උපකාරී වන බව පෙනී යයි. ලුණු යනු සෝඩියම් ක්‌ලෝරයිඩ් නම් රසායනිකය බව ඔබ හොඳින් දනී. ලුණු මගින් ලබාගන්නේ "සෝඩියම්" බව ඔබට වැටහෙනු ඇත. එහෙත් එයට අමතර පොටෑසියම්, කැල්සියම්, මැග්නීසියම්, පොස්‌පරස්‌, මැන්ගනිස්‌ වැනි ඛනිජ ලවණ පමණක් නො ව සෙලිනියම් වැනි දුලබ ඛනිජ ලවණ ද මේ ඔස්‌සේ ඔවුන් ලබාගන්නා බව පර්යේෂකයෝ පවසති. සමහර පර්යේෂකයන් පෙන්වා දෙන්නේ ගර්භණී ඇතින්නන් හට මේ ඛනිජ ලවණ අවශ්‍යතාව තදින් දැනෙන නිසා ඔවුන් වැඩිපුර මේ සදහා යොමු වන බවයි. කෙසේ වෙතත් මේ සදහා ඔවුන් පෙලඹෙන්නේ දෛනිකව ඔවුන් ලබාගන්නා ශාක ආහාර මගින් තම ඛනිජ ලවණ අවශ්‍යතාව සැපිරෙන්නේ නොමැති නිසා ය.
ලංකාවේ උඩවලව ප්‍රදේශයේ මට සංචාරය කරන්නට අවස්‌ථාවක්‌ ලැබුණු විටක අලින් පස්‌ කන ස්‌ථාන නිරීක්‌ෂණය කරන්නට අවස්‌ථාවක්‌ උදා විය. සමහර පර්යේෂකයන් පවසන ආකාරයට මෙහි අලින් පස්‌ බුදින්නේ ලවණ අවශ්‍යතාව සපුරාගැනීමට නම් නො වේ. ඒ විවිධ කොළ වර්ග, පොතු වර්ග ආහාරයට ගැනීමෙන් පසුව ආමාශයේ ඇති වන ජීර්ණ සංකුලතා සමනය කරගැනීමට බව ඔවුන් ගේ අදහස ය. ඔවුන් ගේ පර්යේෂණවලට අනුව පසෙහි එතරම් සැලකිය යුතු ලෙසකින් ඛනිජ ලවණ (salts) සාන්ද්‍රගත වීමක්‌ දක්‌නට නොමැති බව පෙනී යයි. එහෙත් මා ගේ නිරීක්‌ෂණවලට අනුව අලින් පස්‌ කන ස්‌ථානවල "ඛනිජ වර්ග (Minerals)" විශ්ලේෂණය කළ විට පෙනී ගියේ බොහොමයක්‌ ස්‌ථානවල ෙµල්ඩ්ස්‌පර් නම් ඛනිජය බහුල බවයි. මේ බොහොමයක්‌ ඛනිජ ස්‌ඵටික අර්ධ ජීර්ණයට ලක්‌ වූ ඒවා වන අතර ඒවායේ කැල්සියම් ලවණ බහුල ය. එම නිසා අප ගේ අදහස වන්නේ කැල්සියම් ලවණය වෙනුවෙන් මොවුන් පස්‌ බුදින බවයි. කෙසේ වෙතත් ඒ ආශ්‍රිත වෙනත් ලවණ ද ලබාගන්නවා විය හැකි ය.
හොඳින් නිරීක්‌ෂණය කළේa නම් යමකුට අලින් පමණක් නො ව වෙනත් බොහොමයක්‌ වන සතුන් මේ ස්‌ථානවලට පැමිණ මෙලෙස පස්‌ බුදින බව දැක බලාගත හැකි ය. ඒ අතර මුවන්, ගෝනුන් වැනි සතුන් පමණක් නො ව ගිරවුන් වැනි පක්‌ෂීන් ද වන බව වාර්තා වී ඇත. එයින් නිගමනය වන එක කරුණක්‌ නම් මේ ප්‍රදේශයේ සතුන්ට කිසියම් ආකාරයකට තමන් ලබාගන්නා ආහාරයෙන් කිසියම් ඛනිජයක්‌ නිසි පරිදි නො ලැබෙන බවයි.
මෙවැනි ආකාරයට ඛනිජ ලවණ අවශ්‍යතාව සපුරාගන්නේ සතුන් පමණක් නො වේ. පැරැණි මිනිසුන් ද මෙවැනි ම ලෙස ඒ සදහා පස්‌ ආහාරයට ගත් බවට වාර්තා ඇත. මීට අදාළ පැරැණි ම වාර්තා හමු වන්aනේ අප්‍රිකාවෙනි. සැම්බියාව සහ ටැන්සානියාව අතර වූ ප්‍රාග් ඓතිහාසික පුරාවිද්‍යා කැණීමකින් තහවුරු වී ඇත්තේ එකල වූ හෝමෝ හැබිලිස්‌ නම් මානවයා කැල්සියම් අධික මැටි අනුභව කර ඇති බවයි. කාර්මීකරණයට පෙර බොහෝ රටවල මේ පුරුද්ද පැවැති අතර විශේෂයෙන් ම ගර්භණී කාන්තාවන් අතර බහුලව තිබූ සිරිතක්‌ බව සදහන් වෙයි. වර්තමානයේ නම් මිනිසුන්ට එවැනි අවශ්‍යතාවක්‌ පැන නො නගින්නේ හිඟ වන විට ලබාගැනීමට ඕනෑ තරම් විටමින් සහ ඛනිජ ඖෂධහල්වල පවතින බැවිනි.
ආචාර්ය පත්මකුමාර ජයසිංහ
Subscribe to:
Posts (Atom)
පත්මෙගේ භූ විද්‍යා අන්දර 07 කිරින්ද එතිහාසික වශයෙන් පමණක් නොව භූ විද්‍යාත්මකවත් වැදගත් වන ස්ථානයකි. කිරින්ද විහාරය ස්ථානාපනය වී ඇත්තේ ග...
-
භූ විද්‍යාව යනු කුමක්‌ ද ? 04.11.2015 පෘථිවියේ ආරම්භය, අතීත පැවැත්ම සහ ව්‍යqහය ගැන සිදු කරන විද්‍යාත්මක අධ්‍යයනය භූ විද්‍යාවයි. එහි දී...
-
පරණම පරණ මිනිස්සු භාවිතා කල පරණම ලෝහය ; තඹ This article is originally published on Divaina, 16.02.2020. වසර දස දහසක් පමණ පැරණි ...
-
වෙරළ භූ රූපණය 2 වෙරළ යනු කුමක්දැයි ඇසුවහොත් ඒ සඳහා ඔබ දෙන පිළිතුර කුමක්ද ? බොහොම සරලව පැවසුවහොත් ගොඩබිමත් සාගරයත් එක්කරන මායිම වන්නේ ව...