එදිනෙදා ජිවිතයට භූ විද්‍යාව

අගස්ති මාල

අපේ ආච්චිලා අත්තම්මලා ඉස්සර බොහොම උජාරුවට කරේ බැන්දේ අගස්ති මාල. අපූරු වයිරමත් එක්ක එන පාට පාට අගස්ති මාල බොහොමයක් ගෙනාවේ ඉන්දියාවෙන්. හැබෑවටම මොනවද මේ අගස්ති. අගස්ති කියන්නේ ඛණිජයක්. රසායනය නම් තිරුවානා වල රසායනයට සමානයි.  ඒ කියන්නේ...එකේ තියෙන්නේ සිලිකන් සහ ඔක්සිජන්. සිලිකන් ඩයොක්සයිඩ් (සිලිකා) කියලා කිව්වනං හරියටම හරි. අගස්ති නිර්මාණය වෙන්නේ බොහොම අපූරු විදියකට. තිරුවානා ඛණිජය තමයි ලෝකේ ජීර්ණයට බොහොම ප්‍රතිරෝධී ඛණිජය. ඒක රසායනිකව වෙනස් වෙලා ද්විතියික ඛණිජයක් බවට පත්වෙන්නේ නැහැ. කොහොමවුනත් ඉතා කුඩා ඇහැට නොපෙනන අංශු වලට බිඳුන සිලිකා ජලයේ  දිය නොවුනත් පා වෙන අංශු ලෙස ප්‍රවාහනය වෙන්නට පුළුවන්. එලෙස ප්‍රවාහනය වෙන සිලිකා අංශු කොහේ හෝ තැනක තැන්පත් වීමෙන් තමයි අගස්ති නිර්මාණය වෙන්නේ. නිදහසේ ගලා යන සිලිකා ද්‍රාවන බොහෝවිට පසේ හෝ පාෂාණ වල ඇති කුහර වල තැන්පත් වීමෙන් කුහරයේ හැඩයම වූ අගස්ති නිර්මාණය වෙයි. කුහරමය නිසා මෙම සිලිකා වලට තරමක් නිදහසේ ස්ඵටීකිකරණය  වෙන්න පුළුවන්. හැබැයි බොහෝවිට හැදෙන්නේ ඇහැට නොපෙනෙන ප්‍රමාණයේ ස්ඵටික. ඒක නිසා තමයි මෙවැනි ඛණිජ “ක්ෂුද්‍ර ස්ඵටික” ලෙස හඳුන්වන්නේ. හැබැයි අන්වීක්ෂයක් මගින් ස්ඵටික බලා ගන්නට පුළුවන්. විවිධ අවස්ථාවන් වල දී විවිධ රසායනයන් මිශ්‍ර වූ සිලිකා තැන්පත් වීමෙන් අපූරු රටා නිර්මාණය වන්නට හැකිවෙනවා. යකඩ ඔක්සයිඩ ඇතිවිට රත් පැහැය ලැබීම ඒකට උදාහරණයක්. රතු, තැඹිලි, කහ, කොළ, නිල්, කළු, සුදු වැනි අපූරු වර්ණ රටා ඇති අගස්ති අපට ස්වභාවයේ හමු වෙනවා. දැන් දැන් අලුත් පරම්පරාවත් මේ අපූරු ගල් මාල පළදින්නට කැමැත්තක් දක්වන බව පේනවා.

ආචාර්ය පත්මකුමාර ජයසිංහ